22 სექტემბერი,  2024 წელი

საქმე N-762

საბჭოს თავმჯდომარე: ნანა ბიგანიშვილი

საბჭოს წევრები: ნინო რამიშვილი, საბა წიწიკაშვილი, თინათინ ზაზაძე, მანანა ქველიაშვილი, ნინო კაპანაძე.

აღწერილობითი ნაწილი

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს განცხადებით მომართა მზია კობერიძემ. მისი განმარტებით, აღნიშნული გადაცემა ემსახურებოდა მხოლოდ სამედიცინო დაწესებულების "გორმედის" პოზიციის დაფიქსირებას, ამ საავადმყოფოში გარდაცვლილი 30 წლის ქალის მშობლების და ახლობლების გაღიზიანებას და საზოგადოების შეცდომაში შეყვანასა და მოტყუებას.

მოპასუხე მხარეს თავისი შეპასუხება არ წარმოუდგენია.

საქმის განხილვის თავისებურებები

გადაწყვეტილება საბჭოს წევრებმა მიიღეს პოზიციათა ნაწილობრივ დისტანციურად გამოვლენის შედეგად.

ქარტიის წესდების თანახმად: „საბჭოს წევრებს  საკუთარი პოზიცია განსახილველ საკითხთან დაკავშირებით შეუძლიათ გამოხატონ/საბჭოს მუშაობაში მონაწილეობა მიიღონ დისტანციური ელექტრონული საკომუნიკაციო საშუალების გამოყენებით [სოციალური ქსელი, ელექტრონული ფოსტა, ონლაინ  ვიდეო და აუდიო ზარები]“.

საბჭოს წევრმა საბა წიწიკაშვილმა სხდომის გახსნის შემდეგ საქმე აიცილა, ინტერესთა კონფლიქტის გამო. მას აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღებაში მონაწილეობა არ მიუღია.

სხდომას ესწრებოდა განმცხადებელი მზია კობერიძე  და გარდაცვლილი ქალის მეუღლე - ამირან გიგუნაშვილი.

სხდომაში მოპასუხე მხარეს მონაწილეობა არ მიუღია.

სამოტივაციო ნაწილი

სადავო მასალა:

სადავო მასალა “ტვ მონიტორინგის” ფეისბუკ და იუთუბ გვერდებზე 2024 წლის 13 და 14 აგვისტოს გამოქვეყნდა. ის ეხებოდა “გორმედის” სამშობიაროში 30 წლამდე ასაკის მშობიარე ქალის გარდაცვალების ფაქტს.

საქმის განხილვის დროისთვის სადავო სიუჟეტი “ტვ მონიტორინგის” იუთუბსა და ფეისბუქ გვერდზე აღარ იყო ხელმისაწვდომი.

ჟურნალისტების სადავო ფრაზები:

“ახლობლების ინფორმაციით, ქალს საკეისრო კვეთით უნდა ემშობიარა, მოულოდნელად კი კომაში ჩავარდა”;

“როგორც “გორმედში” აცხადებენ, პაციენტის მდგომარეობა საკეისრო კვეთის დროს დამძიმდა”;

“პაციენტი “გორმედის” სამშობიაროს ცენტრში შეიყვანეს დაწყებული მშობიარობით”.

პირველი პრინციპი.

„ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია.“

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო სიუჟეტში დაუბალანსებელი და გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გაშუქებით დაირღვა ქარტიის პირველი პრინციპი.

სადავო მასალა, დაახლოებით წუთნახევრის ხანგრძლივობის იყო. მასალაში 1 წთ. და 18 წმ. დაეთმო “გორმედის” პოზიციის წარმოჩენას. მასალაში არ იყო გარდაცვლილი ქალის არცერთი ახლობლის კომენტარი.

სიუჟეტის დასაწყისში წამყვანმა გააჟღერა ინფორმაცია, რომელიც, მისი თქმით, გარდაცვლილის ახლობლებმა მიაწოდეს, თუმცა ქარტიის სხდომაზე ოჯახის ადვოკატმა და გარდაცვლილის მეუღლემ კატეგორიულად უარყვეს მათი ოჯახის მხრიდან “ტვ მონიტორინგისთვის” რაიმე ინფორმაციის მიწოდება და მათი ჟურნალისტებთან კომუნიკაცია.

საბჭოს ძალებს აღემატება იმის დადგენა, ვის გულისხმობდა გადაცემის წამყვანი გარდაცვლილის ახლობლებში, ვის გაესაუბრა ჟურნალისტი ოჯახის ახლობლებიდან და როდის. ეს ინფორმაცია ეთერში გასულ მასალაშიც არ ჩანს.

სამწუხაროდ, “ტვ მონიტორინგის” ჟურნალისტებმა ამ საქმის განხილვაში მონაწილეობაზე უარი განაცხადეს და თავიანთი პოზიცია არც წერილობით წარმოუდგენიათ.

საბჭო განმარტავს, რომ ქარტიის მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკით, ზუსტ ინფორმაციად მიიჩნევა ისეთი ინფორმაცია, რომელიც სულ მცირე ორ ურთიერთდაუკავშირებელ, ერთმანეთისგან დამოუკიდებელ წყაროზე იქნება დაფუძნებული და გადამოწმებული.

განსახილველი მასალაში, მხოლოდ ერთი წყაროს, სამედიცინო დაწესებულება “გორმედის” იდენტიფიცირება მოხდა და ჟურნალისტი მხოლოდ კლინიკის ვრცელ პოზიციას აცნობს მაყურებელს, რაც ტოვებს განცდას, რომ ქალი საავადმყოფოში დაგვიანებით შეიყვანეს და რომ მას მანამდეც ჰქონდა ჯანმრთელობის პრობლემები, და ქმნის წარმოდგენას, რომ კლინიკამ და მისმა ექიმებმა ყველაფერი იღონეს, თუმცა მშობიარის გადარჩენა ვერ შეძლეს.

ამას კატეგორიულად არ ეთანხმება გარდაცვლილის მეუღლე და ოჯახის ადვოკატი, და ქალის გარდაცვალებაში კლინიკას ადანაშაულებს.

საბჭო მიიჩნევს, რომ მასალაში არ ჩანს ინფორმაციის გადამოწმების სათანადო მცდელობა. მასალა ეყრდნობა მხოლოდ ერთი მხარის, კლინიკის, პოზიციას, მხარის, რომელიც ცალსახად დაინტერესებული, მიკერძოებული მხარეა და, შესაძლოა, სულაც არ აწვდიდეს ჟურნალისტს ზუსტ ინფორმაციას.

ჟურნალისტმა უნდა გამოიჩინოს პასუხისმგებლობა და მაყურებელს მიაწოდოს დაბალანსებული ინფორმაცია, რომელშიც ყველა რელევანტური მხარე იქნება წარმოდგენილი, რაც მოცემულ შემთხვევაში არ მოხდა.
მასალაში არ ჩანს ჟურნალისტის მცდელობა, წარმოეჩინა ამბავში მონაწილე მეორე მხარის, გარდაცვლილის ოჯახის, პოზიცია, არ არის ოჯახის წევრებთან ინტერვიუ, ანდა მისი მოპოვების მცდელობა.

საბჭო ასევე ყურადღებას ამახვილებს ქარტიაში განცხადების შემოსვლის შემდეგ “ტვ მონიტორინგის” მიერ სადავო მასალის საკუთარი ონლაინ რესურსებიდან წაშლაზე.
გამოქვეყნებული მასალის შესაბამისი განმარტებების და დასაბუთების გარეშე წაშლა ეწინააღმდეგება ეთიკური მედიის ქცევის სტანდარტს.

პასუხისმგებლიანმა მედიამ გარკვეულ შემთხვევებში, შესაძლოა, წაშალოს გამოქვეყნებული პროდუქტი, თუმცა ვალდებულია, საკუთარ აუდიტორიას მასალის წაშლის მიზეზი განუმარტოს.

განსახილველ შემთხვევაში ეს არ მომხდარა, რაც ასევე აუდიტორიის უპატიცემულობაა.

გამომდინარე აქედან, საბჭო სადავო მასალაში დარღვეულად მიიჩნევს პირველ პრინციპს, მედიამ არ სცა აუდიტორიას პატივი და არ მიმართა ყველა შესაძლო გზას უფრო დაბალანსებული და გადამოწმებული ინფორმაციის გასავრცელებლად.

სარეზოლუციო ნაწილი

“ტვ მონიტორინგის” არაიდენტიფიცირებულმა ჟურნალისტებმა დაარღვიეს ქარტიის პირველი პრინციპი.

განცხადება

სადავო მასალა