გუშინ, 26 თებერვალს, საქართველოში ოფიციალურად დაფიქსირდა კორონავირუსით ადამიანის დაინფიცირების პირველი ფაქტი. აღნიშნული შემთხვევა გუშინვე მოექცა მედიის ყურადღების ცენტრში.

ჩვენ, კოალიცია „მედია ადვოკატირებისათვის“ წევრი, ორგანიზაციები აჭარის მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს კვლავაც საგანგაშოდ და საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეისათვის დამაზიანებლად მივიჩნევთ. ბოლო პერიოდში განვითარებულმა მოვლენებმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ აჭარის მაუწყებელში წარმოქმნილი ხელოვნური კრიზისი პოლიტიკური ხასიათისაა და არ უნდა დარჩეს შიდა თუ საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების მიღმა.
ამ დროისათვის კი გვსურს საზოგადოებრივი ყურადღების ეპიცენტრში მოექცეს რამდენიმე მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება:


1. საშტატო ნუსხის შეცვლა და თანამშრომელთა გათავისუფლება - დღეს, 2020 წლის 24 თებერვალს კი გაირკვა, რომ მაია მერკვილაძე ჩამოაშორეს სარედაქციო გუნდს დირექტორის შეთავაზება კი მისთვის ტოქ-შოუს ხელმძღვანელობას ან რადიოს უფროსის მოადგილეობას გულისხმობს.
2020 წლის 19 თებერვალს, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის მრჩეველთა საბჭომ განიხილა მაუწყებლის დირექტორის, გიორგი კოხრეიძის მიერ წარმოდგენილი ცვლილებები და აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელში გაუქმდა ახალი ამბების სამსახურის უფროსის მოადგილის, მაია მერკვილაძის თანამდებობა, ცვლილება შეეხო შემოქმედებითი პოლიტიკის განმსაზღვრელ გიორგი მურვანიძეს, შემოქმედებითი მიმართულებით კიდევ ერთ მოადგილეს ბესო დუმბაძეს და ფინანსური სამსახურის უფროსის მოადგილეს მაია შაშიკაძეს.
აღსანიშნავია, რომ ცვლილებების საჭიროება არ იყო დასაბუთებული მაღალი სტანდარტით. არ იყო წარმოდგენილი ადამიანური რესურსების მართვის და ამავე დროს იურიდიული სამსახურის შეფასება, ისევე როგორც უშუალო ხელმძღვანელების პოზიციები ცვლილებების აუცილებლობის შესახებ. მრჩეველთა საბჭო გადაწყვეტილების მიღებისას დაეყრდნო დირექტორის მხოლოდ ზეპირ განმარტებას, რომ „დასაქმებული ადამიანები დაინიშნებიან სხვა თანამდებობებზე, შრომითი კანონმდებლობის შესაბამისად გაკეთდება ეს ყველაფერი“ ამასთან, სხდომაზე სიტყვით გამოსვლის საშუალება არ მისცეს მაუწყებლის ალტერნატიული პროფკავშირის წარმომადგენელს, მალხაზ რეხვიაშვილს. ამ პროფკავშირში მაუწყებლის70-ზე მეტი ადამიანია გაერთიანებული.
დაპირისპირების გამო სხდომა ცოტა ხნით გადაიდო კიდეც.


2.დირექტორის მოადგილის მაუწყებლობის განვითარების დარგში - 2020 წლის 07 თებერვლის ბრძანებით, გამოცხადდა კონკურსი მაუწყებლობის განვითარების დარგში სსიპ „საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიოს“ დირექტორის მოადგილის შესარჩევად.
სამუშაოს აღწერის მიხედვით, სამომავლო ვალდებულებები მნიშვნელოვნად არ განსხვავდება ნათია ზოიძის შრომითი მოვალეობებისაგან. საზოგადოებას შევახსენებთ, რომ ნათია ზოიძემ მაუწყებელი 2020 წლის 02 თებერვალს დატოვა. ის აცხადებდა, რომ არ ეძლეოდა მუშაობის შესაძლებლობა მანამდე კი, 2019 წლის დეკემბერში ნათია ზოიძეს მაუწყებლის დირექტორმა ხელშეკრულება შეუცვალა. ცვლილებების მიხედვით ნათია ზოიძეს სარედაქციო პოლიტიკის მიმართულებაზე პასუხისმგებლობა შეეზღუდა. მოგვიანებით, თითქმის იდენტური საკონკურსო განაცხადის პირობებში, ახალ მოადგილედ ვახო ხუზმიაშვილი აირჩიეს ვახო ხუზმიაშვილის არჩევით, მაუწყებლის გაკონტროლების საფრთხეზე საუბრობენ, ჟურნალისტები, მედია ექსპერტები და იურისტები[ საია კი საქმის შესწავლას იწყებს.


მიგვაჩნია, რომ გაუმჭვირვალე და არასათანადოდ მომზადებული იყო თავად გასაუბრების პროცესიც. აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს ალტერნატიულ პროფესიულ კავშირის ინფორმაციით, დირექტორობის პირველ კანდიდატთან მიმდინარე გასაუბრების დროს ჟურნალისტმა ნათია ლომაძემ დაინახა[მისი აზრით] საინტერესო დეტალი, გადაიღო ფოტო და კონკურსის ირგვლივ არსებული მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესიდან გამომდინარე, ინფორმაცია მიაწოდა საინფორმაციო სამსახურის პროდიუსერს. საკონკურსო კომისიის ერთ-ერთი წევრის მხრიდან აღნიშნულ ფაქტს უკმაყოფილება მოჰყვა. ნათია ლომაძე დაადანაშაულეს, რომ ის ფარულად იღებდა მიმდინარე გასაუბრების პროცესს, რის საფუძველზეც მომდევნო კონკურსანტთან გასაუბრება დახურეს.
მოგვიანებით, ზეწოლის შედეგად ჟურნალისტმა ვერ დაასრულა აღნიშნულ სიუჟეტზე მუშაობა და ვერ შეძლო პროფესიული საქმიანობის ჯეროვნად შესრულება. მაუწყებლის კიდევ ერთი თანამშრომელი კი ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუარესების გამო საავადმყოფოში გადაიყვანეს.
ჩვენთვის გაურკვეველია, რატომ შეეზღუდა ჟურნალისტს გადაღების უფლება სხდომაზე, რატომ დაიხურა სხდომა, სადაც მაღალი საჯარო ინტერესის საკითხი განიხილებოდა ანდა რატომ გამოიყენა კომისიამ ფოტოგადაღების საკითხი ჟურნალისტების დევნის საბაბად.


მიგვაჩნია, რომ ამ ინციდენტის დროს იკვეთება ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელშეშლის ნიშნები და მოვუწოდებთ შესაბამის ორგანოებს დროული რეაგირებისაკენ. ამავე დროს კითხვის ნიშნებს აჩენს დირექტორის მოადგილის არჩევისათვის შექმნილი საკონკურსო კომისიის მუშაობა.  მით უფრო, როცა მაუწყებლის დირექტორის განცხადების მიხედვითაც კი, მართებული არ იყო შეფასების ის კრიტერიუმები და მეთოდები, რასაც საკონკურსო კომისია იყენებდა კანდიდატებთან გასაუბრებისას 


3. ახალი ამბების სამსახურის უფროსის შევიწროება - დღეისთვის მაუწყებელში მიმდინარეობს დისციპლინური წარმოება მაუწყებლის ახალი ამბების სამსახურის უფროსის შორენა ღლონტის მიმართ. აღნიშნულთან დაკავშირებით არხის ჟურნალისტები ითხოვენ დახმარებას და მიაჩნიათ, რომ ადგილი აქვს ადამიანების დევნას და შევიწროებას მათი მოსაზრებების და პოზიციების გამო. ამ დრომდე გაურკვეველია მენეჯმენტის დამოკიდებულება არხის სარედაქციო პოლიტიკაზე პასუხისმგებელი პირის მიმართ.


4. პროფკავშირების შევიწროების მცდელობა - ტელევიზიის თანამშრომელთა ინფორმაციით, დირექტორი გადაცემა „ჰეშთეგის” ერთ-ერთ წამყვანს, მალხაზ რეხვიაშვილს მოუწოდებს, დატოვოს წამყვანის პოზიცია იმის გამო, რომ რეხვიაშვილი ტელევიზიაში შექმნილი ალტერნატიული პროფკავშირის თავმჯდომარეა. რეხვიაშვილსაც მენეჯმენტისადმი კრიტიკული დამოკიდებულება აქვს.


მიგვაჩნია, რომ ზემოჩამოთვლილი მოვლენები ამყარებს ეჭვებს, რომ აჭარის მაუწყებელში ბოლო ერთი წლის განმავლობაში განვითარებული მოვლენები პოლიტიკური ხასიათისაა და არხის დამოუკიდებელი სარედაქციო პოლიტიკის მოშლის მიზანს ემსახურება.

მიგვაჩნია, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოში განვითრებული პროცესები საგანგაშოა.

2019 წლის აპრილიდან დღემდე ყოველდღიურად მტკიცდება ეჭვები არხის დამოუკიდებელი სარედაქციო პოლიტიკის მოშლის მცდელობის შესახებ. დღეს კი არსებობს რეალური საფრთხე ახალმა არჩეულმა მრჩეველთა საბჭომ და მათ მიერ დანიშნულმა მენეჯმენტმა შეცვალოს საშტატო ნუსხა და სარედაქციო პოლიტიკას ჩამოაშოროს თანამშრომელთა ნაწილი. ვფიქრობთ, რომ არსებული მდგომარეობა საგანგაშოა და მოიცავს როგორც მედიის თავისუფლების, ასევე ადამიანის უფლებების დარღვევის რისკებს.

ჩვენ, კოალიციის წევრი ორგანიზაციები, ჩვენი კომპეტენციის ფარგლებში კვლავაც ჩავერთვებით და დავიცავთ საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეას, მეორეს მხრივ კი ჩვენ პარტნიორ საერთაშორისო ორგანიზაციებს ვთხოვთ გამოხატვის თავისუფლების გარანტიების შენარჩუნებაში დახმარებას.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია

მედიაკლუბი

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი

ღია საზოგადოების ფონდი

რეგიონულ მაუწყებელთა ალიანსი

ლიბერალური აკადემია თბილისი

საქართველოს რეგიონული მედიის ასოციაცია

სატელევიზიო ქსელი

საქართველოს მცირე და საშუალო სატელეკომუნიკაციო ოპერატორთა ასოციაცია

საქართველოს დემოკრატიული ინიციატივა

დღეს, 12 თებერვალს, TV პირველის ეთერში, გადაცემაში “დიანა ტრაპაიძის დღის ამბები” პარლამენტის იურიდიული კომიტეტის თავმჯდომარემ ანრი ოხანაშვილმა TV პირველის ჟურნალისტი “ღამის ამბების” წამყვანი თამარ ჩიხლაძე შეურაცხმყოფელი ფრაზებით მოიხსენია.

გვსურს, განსაკუთრებული პატივისცემა გამოვხატოთ „TV პირველის“ გუნდის მიმართ. მცირე ფინანსური და ტექნიკური რესურსის მიუხედავად, მედიის პოლიტიკური პოლარიზაციის ფონზე, მაუწყებელი ახერხებს ობექტური და მაღალკვალიფიციური მედიაპროდუქტების შექმნას.

"მთავარი არხის" მიერ დღეს, 2020 წლის 30 იანვარს გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, ამავე არხის დირექტორს ნიკა გვარამიას რამდენიმე პირი თბილისის საქალაქო სასამართლოს ეზოში თავს დაესხა, მიაყენა ფიზიკური შეურაცხყოფა.

ტელეკომპანიების, TV პირველის, რუსთავი 2-ის, კავკასიის, ასევე რამდენიმე რეგიონული არხის ანგარიშებზე, საბიუჯეტო დავალიანების გადაუხდელობის გამო, შემოსავლების სამსახურმა საინკასო დავალება წარადგინა. მსგავს ავტომატურ სანქციას საქართველოს ხელისუფლება წლების განმავლობაში არ იყენებდა მსხვილი მაუწყებლების მიმართ.

დღეს საქართველოს პარლამენტის იურიდიული კომიტეტის სხდომიდან, სადაც უზენაესი სასამართლოს ახალი მოსამართლეების დამტკიცების საკითხი განიხილებოდა, მედიის წარმომადგენლების ნაწილი ძალის გამოყენებით გამოაძევეს დარბაზიდან. ჟურნალისტების მონათხრობით (ეს გავრცელებულ კადრებშიც ჩანს) კომიტეტის თავმჯდომარის მოწოდების შემდეგ - მედიას დაეტოვებინა დარბაზი, მანდატურებმა ისინი უხეში ფორმებით გამოყარეს კომიტეტის სხდომიდან. გავრცელებულ ვიდეომასალაში ისმის, რომ მანდატურების ამ ქმედებას დეპუტატთა ნაწილიც ახალისებდა., “გამოათრიეთ ეხლავე”, “გამოყარეთ” - ისმის კადრებში.

აჭარის ტელევიზიის ახალი დირექტორის, გიორგი კოხრეიძის არჩევის შემდეგ, ტელევიზიის ჟურნალისტების ნაწილი ღიად საუბრობს მათი სარედაქციო დამოუკიდებლობის შესაძლო ხელყოფაზე.

ქარტიის საბჭო დაუშვებლად მიიჩნევს, 29 ნოემბერს, ეროვნულ ბიბლიოთეკასთან გამართულ აქციაზე სამართალდამცავების მხრიდან ჟურნალისტების მიმართ განხორციელებული ზეწოლისა და ხელშეშლის ფაქტებს.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიასთან საუბარში რამდენიმე მედია საშუალების წარმოამადგენელი აცხადებს, რომ აქციაზე პოლიციელები მათ საქმიანობის განხორციელებაში ხელს უშლიდნენ (ამის ამსახველი ვიდეო მასალაც გავრცელდა).