განმცხადებელი : კახა კუკავა;
მოპასუხე : თათია არაბიძე;
დარღვეული პრინციპები : 1 პრინციპი; 11 პრინციპი;
25 იანვარი, 2025 წელი
საქმე N- 769
საბჭოს თავმჯდომარე: ნანა ბიგანიშვილი
საბჭოს წევრები: ნინო რამიშვილი, საბა წიწიკაშვილი, თინათინ ზაზაძე, ნინო კაპანაძე, ვლადიმერ ჩხიტუნიძე, თიკო დავაძე, ირაკლი მსხილაძე
აღწერილობითი ნაწილი
საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს განცხადებით მომართა კახა კუკავამ “სფერო ტვ”-ის ჟურნალისტის თათია არაბიძის წინააღმდეგ.
მოპასუხე მხარეს თავისი შეპასუხება არ წარმოუდგენია. ქარტიის სამდივნომ განხილვასთან დაკავშირებული ყველა მასალა გააგზავნა “სფერო ტვ”-ის წარმომადგენლის მიერ დადასტურებულ, მოქმედ ელექტრონულ მისამართზე.
საქმის განხილვის თავისებურებები
საბჭოს სხდომა წარიმართა ქარტიის ოფისში. სხდომას ესწრებოდა განმცხადებელი კახა კუკავა.
სხდომაში მოპასუხე მხარეს მონაწილეობა არ მიუღია.
სამოტივაციო ნაწილი
სადავო მასალა:
სადავო მასალა 2024 წლის 25 ოქტომბერს გამოქვეყნდა სათაურით: “გაერთიანება ბრძოლის ახალ ეტაპზე გადავიდა - დღეს, იურისტებმა მევახშესთან ალიანსში მყოფი, პოლიტიკოსი კახა კუკავა ამხილეს”.
განმცხადებლის პოზიციით, ადგილი აქვს ჟურნალისტის მხრიდან არაზუსტი, განზრახ დამახინჯებული ინფორმაციის გავრცელებას.
თათია არაბიძის სადავო ფრაზები:
“იპოთეკითა და „მევახშეებისგან“ დაზარალებულთა გაერთიანების იურისტებმა … მევახშესთან ერთად ალიანსში მყოფი პოლიტიკოსი კახა კუკავა ამხილეს.”
“იურიდიული დეპარტამენტის წარმომადგენელმა კონკრეტული მტკიცებულებები წარადგინა, რომელიც პირდაპირ ამტკიცებს კახა კუკავას ალიანსს მევახშესთან.”
პირველი პრინციპი.
„ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია.“
სადავო სიუჟეტი ეხება მევახშეობის წინააღმდეგ ბრძოლასთან დაკავშირებულ საკითხებს. მასში საუბარია, რომ “იპოთეკითა და „მევახშეებისგან“ დაზარალებულთა გაერთიანების” იურისტებმა “მევახშის” წარმომადგენელი კახა კუკავა ამხილეს. ამის მტკიცებულებად სიუჟეტში ერთ-ერთი იურისტისა და კახა კუკავას სატელეფონო საუბარია ნაჩვენები.
როგორც განმცხადებელმა საბჭოს განუმარტა, სიუჟეტში დაფარული “მევახშედ” მოხსენიებული პირი სხვა საქმესთან დაკავშირებით მისი კლიენტი, მარწმუნებელია.
განმცხადებელი აღნიშნავს, რომ მას არანაირი ინტერესი არ გააჩნია სამევახშეო საქმიანობის მიმართ და, მრავალი წელია, იბრძვის მევახშეების მიერ ადამიანების სახლებიდან გამოსახლების წინააღმდეგ. ის არ წარმოადგენს და არ იცავს არცერთი მევახშის უფლებებს.
ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო სიუჟეტში გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გავრცელებით დარღვეულია ქარტიის პირველი პრინციპი.
სიუჟეტის დასაწყისში ჟურნალისტი ამბობს, რომ იურისტებმა მევახშესთან ალიანსში მყოფი პოლიტიკოსი კახა კუკავა ამხილეს, ხოლო ამის დასადასტურებლად იურიდიული დეპარტამენტის წარმომადგენელმა კონკრეტული მტკიცებულებები წარადგინა.
სადავო მასალაში ჟურნალისტი ასევე ამბობს: “იურისტები მევახშეებთან ერთად მათი წარმომადგენლებისა და უფლებადამცველების მხილებას აქტიურად განაგრძობენ, რომელთა რიგებში საზოგადოებისთვის კარგად ნაცნობი უფლებადამცველები და პოლიტიკოსები ერთიანდებიან.”
“გაერთიანების მთავარი მესიჯი მკაფიოა, მევახშეებსა და მათ წარმომადგენლებს ეძლევათ ერთთვიანი ვადა იმისთვის, რომ დაზარალებულებს თაღლითური გზით წართმეული უძრავი ქონებები დაუბრუნდეთ.”
სიუჟეტი გრძელდება ბრიფინგის ჩანაწერით, რომელშიც იურისტი ამბობს, რომ მხილებული მევახშეების წარმომადგენელთა რიგებში პოლიტიკოსი კახა კუკავაც აღმოჩნდა.
სიუჟეტის საერთო შინაარსით კახა კუკავა თაღლითობაში და მევახშეობის მხარდაჭერაშია დადანაშაულებული, თუმცა სიუჟეტში ამის დამადასტურებლად არაფერია წარმოდგენილი.
სიუჟეტიდან ისიც არ ირკვევა, თუ ვინ არის დაზარალებული მოცემულ შემთხვევაში ან რომელი მევახშის ინტერესებს იცავს კახა კუკავა და რაში გამოიხატება მისი ალიანსი მევახშეებთან.
სიუჟეტი არ ეყრდნობა არანაირი მტკიცებულებას, რომელიც საქმის დეტალებს ნათელს მოჰფენდა და მაყურებელს ცხად წარმოდგენას შეუქმნიდა საქმესთან კუკავას დანაშაულებრივ კავშირზე.
ჟურნალისტი მტკიცებით ფორმაში, ფაქტად წარმოაჩენს იმას, რომ კახა კუკავა “მევახშესთან” ალიანსშია, ისე, რომ სიუჟეტში არ არსებობს არანაირი მითითება ჟურნალისტის მცდელობაზე, გადაემოწმებინა ეს ინფორმაცია და მაყურებლამდე დაზუსტებული ფორმით მიეტანა.
სიუჟეტში არ არის ასახული ჟურნალისტის მცდელობა, დაუკავშირდეს კახა კუკავას. გამოქვეყნებულ აუდიო ჩანაწერში კუკავა ესაუბრება კონკრეტული ორგანიზაციის იურისტს და ეს ვერანაირად ვერ ჩაითვლება სიუჟეტში მისი პოზიციის ასახვად.
მაშინ, როცა მედია თუნდაც ირიბად ახდენს პირის დადანაშაულებას თაღლითობაში, მევახშესთან ალიანსში (რაც საზოგადოებაში მკვეთრად უარყოფით დამოკიდებულებას იწვევს), აუცილებელია, “ბრალდებულს” მიეცეს პასუხის გაცემის საშუალება.
განსახილველ შემთხვევაში არ ჩანს, რომ მოპასუხე ჟურნალისტი დაუკავშირდა კახა კუკავას და მისცა საშუალება, მის მიმართ გავრცელებულ ბრალდებებზე ეპასუხა.
საბჭო ყურადღებას ამახვილებს მაყურებლისათვის დაბალანსებული ინფორმაციის მიწოდების ვალდებულებაზე. ქარტიის პრაქტიკით, იმისათვის, რომ ეს სტანდარტი დაცული იყოს, ჟურნალისტი სულ მცირე ორ ურთიერთდამოუკიდებელ წყაროსთან უნდა ამოწმებდეს ინფორმაციას.
სიუჟეტში ასევე არ ჩანს ჟურნალისტის მხრიდან კუკავასთან დაკავშირების და მისი პოზიციის ასახვის მცდელობა. ეს შემთხვევა ვერ აკმაყოფილებს ბალანსის დაცვის მინიმალურ, ფორმალურ სტანდარტსაც კი.
შესაბამისად, სადავო სიუჟეტში არ ჩანს ჟურნალისტის ძალისხმევა, მაყურებლისთვის დაბალანსებული და გადამოწმებული ინფორმაციის მისაწოდებლად.
ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ თათია არაბიძემ ქარტიის პირველი პრინციპი დაარღვია.
მეთერთმეტე პრინციპი
“ჟურნალისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს შემდეგი ქმედებები:
ფაქტის განზრახ დამახინჯება.”
საბჭოს სხდომაზე განმცხადებელმა კახა კუკავამ აღნიშნა, რომ მისგან მოითხოვდნენ, მოეხდინა ზეგავლენა მის ერთ-ერთ კლიენტზე, კერძო მესაკუთრეზე, წინააღმდეგ შემთხვევაში ემუქრებოდნენ, რომ გავიდოდა მისი მაკომპრომატირებელი სიუჟეტი “სფერო ტვ”-ს ეთერში.
ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო სიუჟეტში დაირღვა ქარტიის მე-11 პრინციპი.
ქარტიის საბჭოს პრაქტიკით, ფაქტები განზრახ დამახინჯებულად ჩაითვლება,
როცა დგინდება, რომ:
- ჟურნალისტმა ზუსტად იცოდა, რა იყო სწორი ინფორმაცია და, მიუხედავად ამისა, მაინც არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა;
- ობიექტური გარემოებები იძლეოდნენ დასაბუთებულ ვარაუდს, რომ ჟურნალისტმა იცოდა ნამდვილი ფაქტი და მაინც არაზუსტად გაავრცელა;
- მედიასაშუალებების მიერ ამ თემაზე არასწორი ინფორმაციების გავრცელება ატარებს კამპანიურ და განგრძობად ხასიათს.
ქარტიის პრაქტიკის შესაბამისად, მე-11 პრინციპის დარღვევის დადგენისას მისი წინაპირობა პირველი პრინციპის დარღვევის დადგენაა. სადავო მასალაში საბჭომ პირველი პრინციპი დარღვეულად მიიჩნია, თუმცა ეს საკმარისი არ არის. მე-11 პრინციპის ფარგლებში საბჭო მსჯელობს მედიის განზრახულ მოქმედებასა და მის მოტივზე.
განზრახულ მოქმედებაზე შემდეგი ფაქტები მიუთითებს:
- სიუჟეტში მონაწილე იურისტისა და კახა კუკავას მიმოწერიდან იკვეთება (მიმოწერა საბჭოს განმცხადებელმა წარმოუდგინა), რომ კახა კუკავას, როგორც ადვოკატის, ერთ- ერთი კლიენტის ფართთან დაკავშირებით დაინტერესებული პირი გიგა წულეისკირია, რომელსაც ადრე შეხება ჰქონდა ამ ფართთან, ქონებასთან, რომელსაც ახლა კახა კუკავას კლიენტი ფლობს. კუკავას განმარტებით, წულეისკირის ინტერესის გამო მოამზადეს მის წინააღმდეგ მიმართული სიუჟეტი.
- საჯარო რეესტრის შესაბამისი ამონაწერით დასტურდება, რომ შპს “სფერო ტვ”-ის 100 %-იანი წილის მფლობელი არის სააქციო საზოგადოება “სფერო ინვესტი”. სს “სფერო ინვესტის” დამფუძნებელი/აქციონერი კი თავის მხრივ არის შპს “სფერო ჰოლდინგი”, რომლის 100%-იანი წილის მესაკუთრე და დირექტორიც არის გივი იგივე გიგა წულეისკირი, რომელიც კუკავას კლიენტის ფართით დაინტერესებული პირია.
განმცხადებლის მიერ წარმოდგენილი მიმოწერა გაერთიანების იურისტთან და ზემოაღნიშნული ინფორმაცია ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ეს სიუჟეტი კონკრეტული პირის ინტერესებს ემსახურებოდა და ეს კონკრეტული პირი არის მოპასუხე მედიის მფლობელი და ხელმძღვანელი. საბჭოს შეფასებით, კუკავას წინააღმდეგ არაზუსტი ინფორმაციის გავრცელების განზრახვა იყო ტელევიზიის მფლობელის სასარგებლოდ მიკერძოებული, რაც ფაქტის განზრახ დამახინჯების კვალიფიკაციაა და მე-11 პრინციპის დარღვევას წარმოადგენს.
ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებებით დამკვიდრებული პრაქტიკით, მე-11 პრინციპის დარღვევად მიიჩნევა არაზუსტი ინფორმაციის ხშირად, კამპანიურად გავრცელებაც. ამ შემთხვევაშიც “სფერო ტვ”-ს მიერ ხდება ამ თემაზე მომზადებული არაზუსტი მასალის არაერთგზის გავრცელება.
“სფერო ტვ”-ის ეთერში აღნიშნული სიუჟეტი უცვლელი ფორმით დღემდე ხელმისაწვდომია და გარკვეული პერიოდულობით, განმეორებით გადის მათ ღამის ეთერში.
გამომდინარე აქედან, საბჭოს გადაწყვეტილებით, სადავო სიუჟეტში ქარტიის მე-11 პრინციპი დაირღვა.
სარეზოლუციო ნაწილი
თათია არაბიძემ დაარღვია ქარტიის პირველი და მე-11 პრინციპები.
