2023 წლის 27 თებერვალს პარლამენტის შენობაში ჟურნალისტების ნაწილმა პროტესტი გამოთქვა კანონპროექტის წინააღმდეგ, რომელიც მედიასაშუალებების და არასამთავრობო ორგანიზაციების დიდ ნაწილს „უცხოური გავლენის აგენტებად” გამოაცხადებს.

მედიაორგანიზაციების ნაწილს პრობლემა შეექმნა პარლამენტში დაშვებასთან დაკავშირებით. რაოდენობაზე დაწესებული შეზღუდვების გამო, ჟურნალისტთა ნაწილი შენობაში შესვლას ოპოზიციური დეპუტატების მიერ დაშვებული საშვებით ცდილობდა, თუმცა აღნიშნული საშვები გააუქმეს. 

აღსანიშნავია, რომ ეს პირველი შემთხვევა არ არის — 2023 წლის 20 თებერვალს, რუსული კანონის პირველი ვერსიის ბიუროზე დარეგისტრირების დროსაც, მედიის წარმომადგენლებს დაშვებასთან დაკავშირებით პრობლემები შეექმნათ. საბოლოოდ, ჟურნალისტთა ნაწილმა პარლამენტის შენობაში შესვლა მხოლოდ ოპოზიციონერი დეპუტატების დახმარებით მოახერხა. დღეს კი აღნიშნული შესაძლებლობის გამოყენების საშუალებაც არ მისცეს. 

ქარტია კიდევ ერთხელ გმობს პარლამენტის მხრიდან მედიის წარმომადგენლების უფლებების დარღვევას და მათი პოზიციის გამოხატვის შეზღუდვის მცდელობას. ხელისუფლებას უნდა ახსოვდეს, რომ დემოკრატიულ სახელმწიფოში მედიის თავისუფლება მნიშვნელოვანია და საპარლამენტო საქმიანობის ხელმისაწვდომობა საზოგადოებისთვის აუცილებელია.

ამასთან, არ ვეთანხმებით პარლამენტის თავმჯდომარის, შალვა პაპუაშვილის განცხადებას, რომ ქარტიის წარმომადგენლები პარლამენტში კანონის დარღვევით აპროტესტებდნენ რუსულ კანონს. აღვნიშნავთ, რომ ეს იყო მოსაზრების დაფიქსირება/პროტესტი უმრავლესობის მხრიდან რუსული კანონის მიღებასთან დაკავშირებით.

განვმარტავთ, რომ ქარტია მუდამ იდგება ჟურნალისტებისა და მედიაორგანიზაციების გვერდით, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც რუსული კანონის მიღების შემდეგ დახურვა ემუქრებათ.

ქარტიას მიაჩნია, რომ საპარლამენტო უმრავლესობის რადიკალური ფრთის მიერ ინიცირებული კანონპროექტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო  საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის, არამედ საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ.


ფოტოზე არიან ჟურნალისტები, ვინც აპირებდნენ ბიუროს სხდომის პარალელურად კანონპროექტის გაპროტესტებას, თუმცა პარლამენტში არ შეუშვეს.

ჩვენ, საქართველოს მოქალაქეები, კატეგორიულად ვეწინააღმდეგებით საპარლამენტო უმრავლესობის წევრების ინიცირებულ კანონპროექტს უცხოური გავლენის აგენტების შესახებ, რომლის მიმართ მხარდაჭერა პარლამენტის თავმჯდომარემ და უმრავლესობის სხვა წევრებმა გამოხატეს. მიგვაჩნია, რომ ამ რუსული კანონის მიღების მცდელობა მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო  საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის, არამედ საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. 

ეს კანონი მიზნად ისახავს, რომ დაუცველად დარჩნენ ძალადობის მსხვერპლი ბავშვები და ქალები; შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირები, უმცირესობები, მეცნიერები, მშრომელები და ახალგაზრდები; დახმარება არ გაეწიოთ სოციალურად დაუცველ ოჯახებს, ფერმერებს, მაღაროელებს, უკანონოდ გათავისუფლებულ, დევნილ, უსახლკარო, თავისუფლებაშეზღუდულ და საკუთარი უფლებებისთვის მებრძოლ სხვა ადამიანებს; არ გაშუქდეს მაღალმთიან და სხვა რეგიონებში მცხოვრები ადამიანების ხმა, ვინც მხოლოდ ადგილობრივი, დამოუკიდებელი მედიის მეშვეობით აცნობს საზოგადოებას თავის გასაჭირს.

ეს კანონპროექტი არის პასუხი ძალადობის, კორუფციის, უკანონობისა და შერჩევითი სამართლის იმ ასობით ფაქტზე, რომელსაც საზოგადოებრივი ორგანიზაციები და დამოუკიდებელი მედია ვსწავლობთ და ვასაჯაროებთ. 

რუსეთში ანალოგიური კანონის მიღების შემდეგ ბევრმა ორგანიზაციამ უარი თქვა მის აღსრულებაზე და დაიხურა. ვინც განაგრძო ფუნქციონირება, მზარდი კონტროლის, შევიწროებისა და რეპრესიების მსხვერპლი გახდა. რუსული კანონი არ არის საქართველოს არჩევანი, რისთვისაც ათწლეულებია ვიბრძვით.

ამ კანონპროექტის მიღება იქნება შეტევა მთავარ ქართულ ფასეულობებზე - ღირსების განცდაზე, დამოუკიდებლობასა და სამოქალაქო სოლიდარობაზე. გარდა ამისა, კანონპროექტის მიღება სერიოზულად დააზიანებს ქვეყნის ევროპასთან ინტეგრაციის პროცესს,  მათ შორის დააბრკოლებს საქართველოს სვლას ევროკავშირის წევრობისკენ, რომლის არც ერთ წევრ ქვეყანაში მსგავსი კანონი არ მოქმედებს.  ამასთანავე, ამ კანონის აღსრულება შეუძლებელი იქნება საქართველოს ასიათასობით მოქალაქისთვის განუზომელი ზიანის მიყენების გარეშე.

2023 წლის 20 თებერვალს პარლამენტის შენობაში ჟურნალისტების ნაწილმა პროტესტი გამოთქვა კანონპროექტის წინააღმდეგ, რომელიც მედიასაშუალებების და არასამთავრობო ორგანიზაციების დიდ ნაწილს „უცხოური გავლენის აგენტებად” გამოაცხადებს.

ქარტიის ინფორმაციით, მედიაორგანიზაციების ნაწილს პრობლემა შეექმნა პარლამენტში დაშვებასთან დაკავშირებით. თავდაპირველად, მედიის წარმომადგენლებზე პარლამენტში დაუშვეს ერთჯერადი საშვები, თუმცა მოგვიანებით რაოდენობა შეზღუდეს და პარლამენტში შესვლის საშუალება ერთი მედიიდან მხოლოდ 2-3 ჟურნალისტს მისცეს. საბოლოოდ, ჟურნალისტთა ნაწილმა პარლამენტის შენობაში შესვლა მხოლოდ ოპოზიციონერი დეპუტატების დახმარებით მოახერხეს. 

აღსანიშნავია, რომ ჟურნალისტებს ასევე უფლება არ მისცეს შეეტანათ პროტესტის გამომხატველი მესიჯების მატარებელი ფურცლები.

ქარტია გმობს პარლამენტის მხრიდან მედიის წარმომადგენლების უფლებების დარღვევას და მათი პოზიციის გამოხატვის შეზღუდვის მცდელობას. ხელისუფლებას უნდა ახსოვდეს, რომ დემოკრატიულ სახელმწიფოში მედიის თავისუფლება მნიშვნელოვანია და საპარლამენტო საქმიანობის ხელმისაწვდომობა საზოგადოებისთვის აუცილებელია.

ქარტია მოუწოდებს საქართველოს მთავრობისა და პარლამენტის წევრებს, ხელი შეუწყონ ჟურნალისტების დამოუკიდებელ საქმიანობას პარლამენტში, არა მარტო მედიის თავისუფლების, არამედ ქვეყნის დემოკრატიული განვითარების თვალსაზრისითაც.

ქარტიას მიაჩნია, რომ საპარლამენტო უმრავლესობის რადიკალური ფრთის მიერ ინიცირებული კანონპროქტი მიმართულია არა მხოლოდ თავისუფალი სამოქალაქო  საზოგადოებისა და დამოუკიდებელი მედიის, არამედ საქართველოს მოსახლეობის წინააღმდეგ. 

2023 წლის 20 თებერვალს გავრცელებული ინფორმაციით, საქართველოში რუსი ჟურნალისტი, „რადიო Armazas”-ის დამფუძნებლი ფილიპ ძიადკო არ შემოუშვეს. 

მედიაჩეკერი წერს, რომ ჟურნალისტის ძმის ტიხონ ძიადკოს თქმით, რომელიც რუსული დამოუკიდებელი არხის „დოჟდის“ მთავარი რედაქტორია, ის რამდენიმე საათია, თბილისის საერთაშორისო აეროპორტშია გაჩერებული.

ქარტია მოუწოდებს საქართველოს მთავრობას, დაუყოვნებლივ გააკეთოს განმარტება ჟურნალისტის საზღვარზე არ შემოშვების თაობაზე და პატივი სცეს მედიის წარმომადგენლის უფლებებს შეასრულოს მისი პროფესიული მოვალეობა.

ქარტიას მიაჩნია, რომ ჟურნალისტის შეზღუდვის ფაქტი შესაძლოა დისკრიმინაციული იყოს იმ ფონზე, როცა ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ, საქართველოში შემოსვლაზე ჟურნალისტებს უარი უთხრეს.

• 2022 წლის 5 მარტს, საქართველოში არ შემოუშვეს რუსული დამოუკიდებელი არხის, „დოჟდის“ ჟურნალისტი მიხეილ ფიშმანი.
• 2021 წლის 18 ნოემბერს, უკრაინელი ჟურნალისტი და ბლოგერი ვლადიმირ ზოლკინი საქართველოში არ შემოუშვეს. 
• 2021 წლის 27 ოქტომბერს, უკრაინელი ჟურნალისტი, დიმიტრი გორდონი და მისი მეუღლე, რედაქტორი ალისია ბაცმანი საქართველოში არ შემოუშვეს. 

საზოგადოებას შევახსენებთ, რომ რუსეთის ხელისუფლების მიერ დაწესებული რეგულაციების ფონზე, ჟურნალისტების ნაწილი პერიოდულად ტოვებს რუსეთს, ამის ფონზე საქართველოს დახმარება სჭირდებათ პუტინის რეჟიმის წინააღმდეგ ღიად მომუშავე რუს ჟურნალისტებს. 

• საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტით გათვალისწინებული სხდომის ვიდეო- და ფოტოგადაღება შეიძლება განხორციელდეს მხოლოდ სხდომის თავმჯდომარის თანხმობით, მის მიერ მედიასაშუალებათა წარმომადგენლებისთვის გამოყოფილი ადგილიდან.
• ჟურნალისტი ვალდებულია საქართველოს პარლამენტის წევრის, აპარატის თანამშრომლის ან პარლამენტში სტუმრად მყოფი პირის მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმის შემთხვევაში შეწყვიტოს ინტერვიუ.

მედიის ადვოკატირების კოალიცია ეხმიანება 2023 წლის 2 თებერვალს გავრცელებულ ინფორმაციას, ქალაქ ოზურგეთში კრიტიკული ტელეკომპანია „პირველის“ ჟურნალისტის, ნატო გოგელიას სახლში დროის მცირე მონაკვეთში უცხო პირის/პირების უკანონო შეღწევის ფაქტებს.

ნატო გოგელიას განცხადებით, პირველი შემთხვევა რიგითი კრიმინალური ფაქტი ეგონა, რადგან სახლიდან რამდენიმე ნივთი წაიღეს, მათ შორის მეხსიერების ბარათი. თუმცა, მეორე შემთხვევის დროს ღირებული არაფერი წაუღიათ, მაგრამ სახლი დაარბიეს. ჟურნალისტის შეფასებით, მსგავსი შემთხვევა ჩვეულებრივ ქურდობას არ ჰგავს.

მედიის ადვოკატირების კოალიცია მოუწოდებს სამართალდამცავ ორგანოებს დროულად და ეფექტიანად გამოიძიონ ტელეკომპანია „პირველის“ ჟურნალისტის სახლში უკანონო შეღწევის ფაქტები. ქვეყანაში არსებული მძიმე მედია მდგომარეობის ფონზე, პრინციპულად მნიშვნელოვანია მსგავსი შემთხვევების სწრაფი გამოძიება და დადგენა, ხომ არ უკავშირდება ეს ფაქტები ჟურნალისტის საქმიანობას. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ სამართალდამცავმა ორგანოებმა უზრუნველყონ გამოძიების შედეგების შესახებ ჟურნალისტისა და საზოგადოების დროული ინფორმირება.

2023 წლის 2 თებერვალს გავრცელებული ინფორმაციით, ოზურგეთში, ტელეკომპანია პირველის ჟურნალისტის, ნატო გოგელიას სახლი სამი დღის მანძილზე ორჯერ გაქურდეს.

ქარტიას არაერთხელ განუცხადებია, რომ ბოლო პერიოდში ჟურნალისტებზე გახშირებული თავდასხმების გამომწვევი ფაქტორები მედიის წარმომადგენლების მიმართ ჩადენილი დანაშაულების გაჭიანურებული და გამოუძიებელი საქმეებია.

ქარტია მოუწოდებს საგამოძიებო უწყებებს, სწრაფად და ეფექტიანად შეისწავლონ ნატო გოგელიას სახლში ქურდობის ფაქტები. ამასთან, მნიშვნელოვანია დადგინდეს, ხომ არ უკავშირდება აღნიშნული ფაქტები ჟურნალისტის პროფესიულ საქმიანობას.

მედიის ადვოკატირების კოალიცია დაუშვებლად მიიჩნევს საჯარო ინფორმაციის მოთხოვნის გამო ჟურნალისტების დისკრედიტაციის მცდელობას, რაც გამოიხატა ადმინისტრაციული ორგანოების მხრიდან პერსონალური მონაცემების გასაჯაროების და მესამე პირებისთვის უკანონოდ გადაცემის შემთხვევებში.

2023 წლის 16 იანვარს, „მთავარი არხის“ საინფორმაციო სამსახურის მთავარი პროდიუსერი, თეა გილიგაშვილი, პარლამენტიდან საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვის გამო დეზინფორმაციული კამპანიის მსხვერპლი გახდა. თეა გილიგაშვილმა პარლამენტიდან კანონით დადგენილი ფორმით გამოითხოვა ინფორმაცია ხარჯების თაობაზე და იკითხა, რა სახსრებით გაემგზავრნენ მმართველი პარტიის წევრები იტალიაში, ხვიჩა კვარაცხელიას საფეხბურთო მატჩზე დასასწრებად და ვინ დააფინანსა მათი მოგზაურობა. საქართველოს პარლამენტისთვის გაგზავნილი წერილი მალევე მმართველ პარტია „ქართულ ოცნებასთან“, აფილირებულმა Facebook გვერდმა „სინამდვილეში“ გამოაქვეყნა და გილიგაშვილი საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვის გამო ხელისუფლების „დისკრედიტაციის მცდელობაში“ დაადანაშაულა.

მნიშვნელოვანია, რომ აღნიშნულ გვერდს მმართველი პარტია პოლიტიკური ოპონენტების, არასამთავრობო ორგანიზაციების, კრიტიკული მედიასაშუალებებისა და ჟურნალისტების დისკრედიტაციის მიზნით რეგულარულად იყენებს — ფაქტებისა და ფოტოების მანიპულაციებით ცდილობს მათზე საზოგადოებაში უარყოფითი აზრის შექმნას. 2023 წლის 31 იანვარს თეა გილიგაშვილმა პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს მიმართა.

საქართველოს პარლამენტს, როგორც ადმინისტრაციულ ორგანოს, მოეთხოვება პოლიტიკური მიუკერძოებულობის მკაცრად დაცვა, ხოლო პარლამენტის აპარატში დასაქმებულ საჯარო მოხელეებს ან/და ადმინისტრაციული საქმიანობის განხორციელებაში ჩართულ დეპუტატებს არ აქვთ უფლება, პარტიული/პოლიტიკური მიზნებით გამოიყენონ სამსახურებრივი უფლებამოსილების ფარგლებში მიღებული ინფორმაცია.

აღსანიშნავია, რომ ჟურნალისტის პერსონალური მონაცემების მესამე პირებისათვის უკანონოდ გადაცემის შემთხვევა 2022 წლის 08 ოქტომბერსაც მოხდა - აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატმა, ვლადიმერ მგალობლიშვილმა, სოციალურ ქსელ Facebook-ში საჯაროდ განათავსა გაზეთი „ბათუმელების“ რედაქტორის, თედო ჯორბენაძის მიერ გამოთხოვილ წერილზე აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის აპარატის მიერ მომზადებული პასუხი, რაც თედო ჯორბენაძის პირად ინფორმაციასაც შეიცავდა. საკითხის შესწავლისას, როგორც აჭარის მთავრობის აპარატის წარმომადგენლებმა, ისე უმაღლესი საბჭოს დეპუტატმა, ვერ გაიხსენეს, როგორ მოხდა ჟურნალისტისთვის მომზადებული კორესპონდენციის გასაჯაროება, ხოლო პერსონალური მონაცემების დაცვის სამსახურმა ვერ შეძლო დაედგინა, როგორ გახდა აჭარის მთავრობის მიერ ჟურნალისტისთვის მომზადებული პასუხი „ქართული ოცნების” დეპუტატისთვის ხელმისაწვდომი.

მედიის ადვოკატირებისთვის კოალიცია მიიჩნევს, რომ საჯარო დაწესებულების მიერ მიღებული ან/და გაგზავნილი სამართლებრივი დოკუმენტის პარტიული ინტერესებით გამჟღავნება და საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვის გამო ჟურნალისტის დისკრედიტაციის მცდელობა ქმნის საშიშ პრაქტიკას. მომხდარი შემთხვევა ნათლად მიუთითებს ადმინისტრაციული ორგანოების ფუნქცია-მოვალეობებისა და ვიწრო პარტიული ინტერესების აღრევაზე.

მედიის ადვოკატირების კოალიცია მოუწოდებს:

• საქართველოს პარლამენტის აპარატს - გააკეთოს განმარტება, თუ როგორ აღმოჩნდა თეა გილიგაშვილის მიერ აპარატისთვის გაგზავნილი განცხადება მმართველ პარტიასთან აფილირებული სოციალური მედიის გვერდისთვის ხელმისაწვდომი;
• პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს - შეისწავლოს ჟურნალისტური საქმიანობის ფარგლებში საქართველოს პარლამენტის აპარატისთვის გაგზავნილი სამართლებრივი განცხადებისა და მასში მითითებული პერსონალური მონაცემების გვერდისთვის „სინამდვილეში“ მიწოდების კანონიერება.
• ხელისუფლებას - ნუ გამოიყენებს სახელმწიფო რესურსებს პარტიული მიზნებისა და მედიაზე თავდასხმისთვის, უარი თქვას საჯარო ინფორმაციის გაცემის მანკიერი პრაქტიკის გაგრძელებაზე და უსაფუძვლოდ ნუ შეუზღუდავს მოქალაქეებსა და მედიას საჯარო ინფორმაციაზე წვდომას.