საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს გენერალურ პროკურატურას და სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს, სწრაფად და ეფექტურად გამოიძიონ ონლაინგამოცემა „ტაბულას“ რედაქტორზე, გიორგი ბადრიძეზე განხორციელებული თავდასხმის, მისთვის პროფესიული საქმიანობის შესრულებაში უკანონოდ ხელის შეშლის და დაშინების ფაქტები.

„ტაბულას“ რედაქტორის და მისი ადვოკატის ინფორმაციით, 16 აპრილს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის გაშუქებისას, გიორგი ბადრიძეს თავს დაესხა შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპეციალური დანიშნულების რაზმის რამდენიმე წევრი. მათ ჟურნალისტს სცემეს და დაუზიანეს ჯანმრთელობა, რასაც სპეციალური საგამოძიებო სამსახური იძიებს.

3 მაისს, კვლავ რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის გაშუქებისას, როცა გიორგი ბადრიძე აქციის მონაწილეთა დაკავებისა და დარბევის პროცესს იღებდა, ჟურნალისტი პოლიციამ დააკავა. 3-4 საათის განმავლობაში მას თავისუფლება შეზღუდული ჰქონდა, რის შემდეგაც ხელწერილით გაათავისუფლეს. 13 დღის განმავლობაში, სასამართლოში საქმის წარდგენამდე, მისთვის არავის განუმარტავს თუ რა გახდა ადმინისტრაციული წესით დაკავების მიზეზი. ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმი მას მხოლოდ 16 მაისს გააცნეს. შსს „ტაბულას“ რედაქტორს წვრილმან ხულიგნობას და პოლიციელის კანონიერი მოთხოვნისადმი დაუმორჩილებლობას ედავება.

16 მაისს, 23:40 საათზე სახლისკენ მიმავალ გიორგი ბადრიძე მისთვის უცნობი პირი დახვდა და ფიზიკური დაზიანება მიაყენა.

ჟურნალისტები, რომლებიც რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციებს აშუქებენ და ძალის გადამეტების, ადამიანის უფლებების დარღვევის ფაქტებს აფიქსირებენ, თავიანთი პროფესიული საქმიანობის გამო სისტემატურად ხდებიან საპოლიციო ძალების და ხელისუფლების მიერ წახალისებული ძალადობრივი ჯუფების სამიზნე.

ამ განცხადების გამოქვეყნების დროისათვის სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურში გამოკითხვაზე იმყოფება საბა სორდია, გამოცემა „ინდიგოს“ ჟურნალისტი, რომელსაც გუშინ, 14 მაისს, საქართველოს პარლამენტთან რუსული კანონის საწინააღმდეგი აქციის გაშუქებისას, შსს-ს წარმომადგენელმა მცირე ზომის კამერა წაართვა და პროფესიული საქმიანობის განხორციელებაში ხელი შეუშალა. 

ჟურნალისტის ინფორმაციით, აქციის დარბევამდე ის პარლამენტის შიდა  ტერიტორიაზე სპეცრაზმელების გადაადგილებას გარე სივრციდან იღებდა. ამ დროს მას საკანონმდებლო ორგანოს ეზოში მყოფი შსს-ის ერთ-ერთი თანამშრომელი მიუახლოვდა და კამერა წაართვა. საბა სორდიამ შსს-ს თანამშრომელს აუხსნა, რომ ის ჟურნალისტი იყო და პროფესიულ მოვალეობას ასრულებდა, თუმცა უშედეგოდ. კამერის წართმევის მომენტი ჩაწერილია, თუმცა ჟურნალისტი შიშობს, რომ ამ ჩანაწერს შსს-ს თანამშრომლები წაშლიან. 

საბა სორდიას თქმით, ის მაშინვე დაუკავშირდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრესსამსახურს, გენერალურ ინსპექციას და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების მართვის ცენტრს, თუმცა „ინდიგოსთვის“ კამერა ამ დრომდე არ დაუბრუნებიათ. 

“ინტერპრესნიუსის” ფოტოჟურნალისტს გიორგი ჟამერაშვილს შსს-ს წარმომადგენელმა ფეხის არეში ხელკეტი მაშინ ჩაარტყა, როცა ის იღებდა, თუ როგორ ატოვებინებდა პოლიცია აქციის მონაწილეებს პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიას იძულებით. 

რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციების გაშუქება ჟურნალისტებს ძალადობრივ გარემოში უწევთ. საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გმობს ჟურნალისტებზე ძალადობის შემთხვევებს, პროკურატურას და სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს სწრაფი და ეფექტიანი რეაგირებისკენ მოუწოდებს, შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებს კი შეახსენებს, რომ ჟურნალისტებისთვის პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში ხელშეშლა დანაშაულია. 

ძალოვანი უწყებების წარმომადგენლებმა რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციების გაშუქებისას პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში ხელი შეუშალეს 22 ჟურნალისტს. მათ ნაწილზე ფიზიკურად იძალადეს, ნაწილს სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს, ხოლო დანარჩენები სპეციალური საშუალებების გამოყენებით დააზიანეს. 

9 მაისს ღამით და 10 მაისს გამთენიისას უცნობი ნიღბიანი პირები ჟურნალისტებსა და მათ რესპონდენტებს ჩაუსაფრდნენ „ტვ პირველის“ შენობასთან. „ტვ პირველის“ მენეჯმენტის აზრით, იყო იმის საფრთხეც, რომ ნიღბიანი პირები შენობაში შეიჭრებოდნენ. საპატრულო პოლიცია, რამდენიმე გამოძახების მიუხედავად, ადგილზე არ გამოცხადდა. ამ პირებმა საბოლოოდ, მას შემდეგ, რაც კამერების ობიექტივში მოხვდნენ, ტერიტორია დატოვეს. 

„ქართული ოცნების“ ხელისუფლება სრული გულგრილობით,  ხოლო გასამოძიებო ორგანოები სრული უმოქმედობით პასუხობენ  ბოლო რამდენიმე დღის განმავლობაში გახშირებულ თავდასხმებს ჟურნალისტებსა და მედიასაშუალებებზე. 

ჟურნალისტებისა და მათი ოჯახის წევრების მიმართ სატელეფონო ზარით განხორციელებულ შეურაცხმყოფელ მიმართვებსა და მუქარას დაემატა შეურაცხმყოფელი შინაარსის პლაკატები იმ შენობებზე, სადაც მედიასაშუალებების ოფისებია განთავსებული და სადაც ჟურნალისტები ცხოვრობენ. მოძალადეებმა დააზიანეს ასევე ჟურნალიტების პირადი  ქონება. მანამდე ჟურნალისტებსა და მათ რესპონდენტს მოძალადე თავს დაესხა დიპლომატიური წარმომადგენლობის სიახლოვეს. 

თავდასხმების ორგანიზებული და სისტემური ხასიათი, დამნაშავეთა დაუსჯელობა, ასევე ის, რომ თავდამსხმელებს აქვთ წვდომა მოქალაქეების პირად ინფორმაციაზე, მიუთითებს, რომ ამ ყველაფრის უკან ხელისუფლება დგას. 

ამ თავდასხმების მიზანი ჟურნალისტების და მედიასაშუალებების სტიგმატიზაცია და დეჰუმანიზაციაა ბოლშევიზმისა და ფაშიზმის საუკეთესო ტრადიციებში. „ქართული ოცნების“ ხელისუფლება მთლიანად და მათი მაღალი რანგის წარმომადგენლები ცალ-ცალკე უკვე დაუფარავად და საჯაროდ ახალისებენ ძალადობას პოლიტიკურ ოპონენტებზე, ჟურნალისტებზე და უბრალოდ განსხვავებული აზრის მქონე მოქალაქეებზე. 

ტელეკომპანია „იმედი“, For.ge-ზე დაყრდნობით, თავის ფეისბუქ გვერდზე ავრცელებს უკანონოდ მოპოვებულ ფარულ ჩანაწერებს, რომელთა ავთენტურობაც დადასტურებული არ არის და საზოგადოებას ამ ინფორმაციას როგორც უტყუარ ფაქტს ისე აწვდის. ჩანაწერები რუსული კანონის მოწინააღმდეგე პოლიტიკოსების და აქტივისტების სავარაუდო საუბარს ასახავს. 

ამგვარი ქმედებით ტელეკომპანია „იმედი“ არღვევს ინფორმაციის სიზუსტის პროფესიულ სტანდარტს, უპატივცემულობას იჩენს აუდიტორიის მიმართ და გამიზნულად შეჰყავს ის შეცდომაში.

„ქართული ოცნების“ ხელისუფლების პირობებში პერსონალური მონაცემების დაცვა ყოველთვის პრობლემური იყო. სიტუაცია განსაკუთრებით ბოლო წლებში დამძიმდა, როდესაც მმართველმა პარტიამ უკანონოდ მოპოვებული ფარული ჩანაწერები არაერთხელ გამოიყენა პოლიტიკური ოპონენტებისა და მისთვის სხვადასხვა მიზეზით მიუღებელი მოქალაქეების წინააღმდეგ. 

აღსანიშნავია, რომ ორი დღეა, მოქალაქეებს, რომლებმაც რუსული კანონის მიმართ უარყოფითი პოზიცია გამოხატეს, მათ  შორის, ჟურნალისტებსა და აქტივისტებს, უცხო ნომრებიდან უკავშირდებიან, ისეთი დეტალებით, რაც, გარეშე პირებისთვის არ უნდა იყოს ხელმისაწვდომი, ემუქრებიან და სიტყვიერ  შეურაცხყოფას აყენებენ. კამპანიურობა და საუბრების შინაარსი აჩენს საფუძვლიან ეჭვს, რომ პერსონალური ინფორმაცია ამ პირებმა სახელმწიფოს ხელშეწყობით მიიღეს. 

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს ტელეკომპანია „იმედს“, რომელსაც დიდი აუდიტორია ჰყავს და, შესაბამისად, დიდი პასუხისმგებლობაც აკისრია, განსაკუთრებული სიფრთხილით მოეკიდოს ფარულ ჩანაწერებს, არ გამოიყენოს ისინი საზოგადოებრივი აზრის მანიპულაციისთვის და  „ქართული ოცნების“ პოლიტიკური ოპონენტების და აქტიური მოქალაქეების დისკრედიტაციისთვის. 

ქარტია მოუწოდებს პერსონალური მონაცემების დაცვის ინსპექტორს, დაინტერესდეს როგორც მედია საშუალებებების მიერ პირადი მონაცემების გასაჯაროების ფაქტებით, ასევე, იმით, თუ როგორ აღმოჩნდა აგრესიული ჯგუფების ხელში მოქალაქეების პერსონალური ინფორმაცია, რაც მათ ამ მოქალაქეების შესავიწროებლად გამოიყენეს. 

ჟურნალისტები საქართველოში საჯარო სივრცეებში უსაფრთხოდ ვეღარ გადაადგილდებიან და მუშაობენ. „ქართული ოცნების“ ხელისუფლება თანმიმდევრულად და სისტემურად ეწევა თავისუფალი და კრიტიკული მედიის დისკრედიტაციას და ამგვარი მედიის ჟურნალისტებისა და რესპონდენტების საზოგადოების მტრებად და საფრთხედ წარმოჩენას ცდილობს. მაღალჩინოსნების მიერ საჯაროდ გამოხატული სიძულვილი ჟურნალისტებზე ფიზიკურ ძალადობას ახალისებს, საგამოძიებო უწყებები კი დამნაშავეთა გამოვლენას და დასჯას არ ჩქარობენ. 

7 მაისს, თბილისში, ყიფშიძის ქუჩაზე, უცნობი პირი თავს დაესხა გიორგი კლდიაშვილს, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის დირექტორს, რომელიც შვედეთის საელჩოდან გამოვიდა და ტელეკომპანია „ფორმულას“ ინტერვიუს აძლევდა. აგრესიული პირი ფიზიკურად გაუსწორდა „ფორმულას“ გადამღებ ჯგუფსაც - ოპერატორსა და  მძღოლს. „ფორმულას“ მიერ გავრცელებულ ვიდეომასალაში ჩანს, რომ თავდამსხმელს ხელში შუშის ბოთლი უჭირავს და იგინება. 

„ფორმულას“ ინფორმაციით, შემთხვევის ადგილაზე სიტუაციაში გასარკვევად პოლიცია მივიდა. 

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტი მოძალადის სამიზნე გახდა. 22 აპრილს, მეტროში, ია სართანიას, რომელსაც ეჭირა ჩანთა „ფორმულას“ ლოგოთი, თავს უცნობი მამაკაცი დაესხა. მან ჟურნალისტს ხელი ჰკრა და შეაგინა. ია სართანიას ინფორმაციით, სავარაუდო თავდამსხმელი პოლიციამ დააკავა. 

7 მაისს უცნობმა პირებმა ჟურნალისტებს სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს თელავშიც, რუსული კანონის საწინაღმდეგო აქციის დაწყებამდე. „ფორმულას“ ეთერში ჩანს, რომ ისინი მანქანით შევიდნენ მოედანზე და მძღოლმა სცადა, „ტვ პირველის“ ჟურნალისტისთვის ხელიდან მიკროფონი გაეგდებინებინა. 

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გმობს ჟურნალისტებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებზე ძალადობას და ხელისუფლებას მოუწოდებს, უარი თქვას დამაზიანებელ რიტორიკაზე დამოუკიდებელი და კრიტიკული მედიის მიმართ. 

ქარტია საგამოძიებო უწყებებს თბილისში ყიფშიძის ქუჩაზე და თელავში ქალაქის ცენტრში ჟურნალისტების მიმართ გამოვლენილი აგრესიის და პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლის შემთხვევების სწრაფი და ეფექტური გამოძიებისკენ მოუწოდებს. ორივე შემთხვევაში ვიდეოჩანაწერებში ჩანს თავდამსხმელთა სახეები და მანქანის ნომერი.   

ჟურნალისტების მიმართ დამამცირებელი მოპყრობა „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მაღალჩინოსნების მხრიდან ბოლო წლებია, ტრადიციად იქცა. ღირსების შემლახველი, შეურაცხმყოფელი ეპითეტებით გაჯერებული სიძულვილის ენა, რომელსაც ისინი რეგულარულად იყენებენ, საზოგადოების თვალში ჟურნალისტიკის როლის დაკნინებასა და ჟურნალისტების დისკრედიტაციას ემსახურება. გარდა იმისა, რომ ამგვარი დამოკიდებულება ხელს უშლის მედიას, ეფექტურად იფუნქციონიროს, ის ასევე ახალისებს ჟურნალისტების მიმართ ძალადობას. შედეგად, უკვე გვაქვს ჩინოვნიკებისა და საჯარო მოხელეების მხრიდან ჟურნალისტებზე სიტყვიერი და ფიზიკური ძალადობის არაერთი მაგალითი. გახშირდა შემთხვევები, როდესაც ჟურნალისტებს ძალადობრივი ჯგუფების დაუსჯელობით გულმიცემული წევრები ესხმიან თავს. 

ამ კონტექსტის გათვალისწინებით, განსაკუთრებით შემაშფოთებელია თბილისის მერისა და პარტია „ქართული ოცნების“ გენერალური მდივნის, კახა კალაძის, საქციელი 2 მაისს ჟურნალისტების შეკითხვებზე პასუხისას, რა დროსაც მან  შეურაცხყოფა მიაყენა ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტს ნუცა ბახუტაშვილს. კახა კალაძემ თავის ოფიციალურ ფეისბუქ გვერდზე გამოაქვეყნა ვიდეო სახელწოდებით „რადიკალების ჟურნალისტი“. აღსანიშნავია, რომ ამ ვიდეოში არ მოხვდა ის, თუ როგორ იყენებს ქალაქის მერი არანორმატიულ ლექსიკას ჟურნალისტის მიმართ შეკითხვების ამოწურვის შემდგომ. აგრესია მოჰყვა ჟურნალისტის შეკითხვას, რომელიც დაინტერესდა იმით, თუ რატომ მალავენ შსს სამინისტრო და ქალაქის მერი იმ ფაქტს, რომ შსს-მ აქციის დასაშლელად რეზინის ტყვიები გამოიყენა (“არ გერიდებათ, ასე უტიფრად რომ იტყუებით შინაგან საქმეთა სამინისტრო და თქვენ?”). 

საქართველოს ჟურნალისტური ქარტია გმობს ჟურნალისტებთან ურთიერთობის ამგვარ სტილს და  შეახსენებს თბილისის მერს, რომ მას როგორც მაღალი თანამდებობის პირს, აქვს თმენის ვალდებულება. 

„ტაბულას“ მთავარი რედაქტორის, ლევან სუთიძის, განცხადებით, 3 მაისს, გამთენიისას, პოლიციამ, „ტაბულას“ უმცროსი რედაქტორი გიორგი ბადრიძე, რომელიც იღებდა, თუ როგორ აკავებდა პოლიცია რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციის მონაწილეებს, თავადაც უკანონოდ დააკავა და სხვა ადგილას გადაიყვანა. ჟურნალისტი მოგვიანებით გაათავისუფლეს. 

ლევან სუთიძის თქმით, პოლიციელებმა ჟურნალისტს პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში ხელი შეუშალეს - იმის მიუხედავად, რომ გიორგი ბადრიძემ პოლიციელებს მისი პროფესიის დამადასტურებელი დოკუმენტაცია წარუდგინა, მას მოსთხოვეს, გადაღება შეეწყვიტა. ძალოვანი უწყების არაიდენტიფიცირებული წარმომადგენელი ჟურნალისტზე ზეწოლას ახორციელებდა მის ტელეფონში შეღწევის და, სავარაუდოდ,  მასალის წაშლის მიზნით, რასაც ჟურნალისტი არ დაემორჩილა. საბოლოოდ, გიორგი ბადრიძე ხელწერილის საფუძველზე გამოუშვეს.  

აღსანიშნავია, რომ ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც ძალოვანი უწყებების წარმომადგენლებმა გიორგი ბადრიძეს პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს. 16 აპრილს აქციის გაშუქებისას სპეცრაზმელები მას ფიზიკურად გაუსწორდნენ. ამ ფაქტს სპეციალური საგამოძიებო სამსახური სამსახურებრივი უფლებამოსილების გადამეტების მუხლით (სისხლის სამართლის კოდექსის 133-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ ქვეპუნქტი) მიმდინარე გამოძიების ფარგლებში სწავლობს.   

ძალოვანი უწყებების წარმომადგენლებმა 30 აპრილის-2 მაისის პერიოდში რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციების გაშუქებისას პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში ხელი შეუშალეს 20-ზე მეტ ჟურნალისტს. მათ ერთ ნაწილს სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს, ხოლო მეორე ნაწილს - ფიზიკური. ზოგიერთი მათგანი სპეციალური საშუალებების გამოყენებით დააზიანეს. 

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს მოუწოდებს, სასწრაფოდ და ეფექტურად გამოიძიოს „ტაბულას“ რედაქტორზე თავდასხმის ფაქტი, რათა ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლაზე და უკანონო ქმედებაზე პასუხისმგებელი პირებები დროულად გამოვლინდნენ და სათანადოდ დაისაჯონ. 

მედიის ადვოკატირების კოალიცია ტელეკომპანია “ფორმულას” ჟურნალისტზე, ია სართანიაზე, თავდასხმის ფაქტს ეხმიანება. შემთხვევა, 22  აპრილს, მეტროში მოხდა.

ია სართანიას ცნობით, უცნობი მამაკაცი ჟურნალისტს ჯერ ფიზიკურად რამდენჯერმე შეეხო, შემდეგ ხელი ჰკრა, აგინებდა და სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდა. ჟურნალისტის განცხადებით, მას  “ფორმულას” ლოგოიანი ჩანთა ეჭირა და "თავდამსხმელმა იცოდა, ვის უპირისპირდებოდა". სართანიას ინფორმაციით, სავარაუდო თავდამსხმელი უკვე დაკავებულია.

ჟურნალისტებზე თავდასხმა განსაკუთრებით გახშირდა ბოლო წლებში, რასაც მეტად ახალისებს ხელისუფლების მხრიდან კრიტიკული მედიის დისკრედიტების მცდელობა და კომენტარები, რომელიც  თავისუფალი მედიის საზოგადოების მტრად წარმოჩენას ისახავს მიზნად.

ჟურნალისტზე თავდასხმა პრესის თავისუფლების დარღვევაა და დემოკრატიული საზოგადოებას მნიშვნელოვან საფრთხეს უქმნის. სამწუხაროდ, ხელისუფლება არ უზრუნველყოფს ქვეყანაში მედიის წარმომადგენლების უფლებების დაცვას და უსაფრთხო სამუშაო გარემოს შექმნას.

მედიის ადვოკატირების კოალიცია მოუწოდებს ხელისუფლებას, დროულად გამოიძიოს ჟურნალისტზე თავდასხმის შემთხვევა და უზრუნველყოს დამნაშავე პირის კანონმდებლობის შესაბამისად პასუხისგებაში მიცემა.