საქართველოს პარლამენტმა, პირველი მოსმენით განიხილა კანონპროექტი „მაუწყებლობის შესახებ კანონში“ ცვლილებების შეტანის თაობაზე, რომელმაც არასამთავრობო ორგანიზაციების, კერძო მაუწყებლებისა და პარლამენტის წევრების მწვავე კრიტიკა გამოიწვია. სხვადასხვა შეფასებით, წარმოდგენილი კანონპროექტი შეიცავს მაუწყებლის საქმიანობის გაუმჭვირვალეობისა და კორუფციის რისკებს, ასუსტებს მაუწყებელზე საზოგადოებრივი კონტროლის მექანიზმებს და არაკონკურენტულ გარემოს ქმნის სარეკლამო ბაზარზე.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ყურადღებით აკვირდება თბილისში, გაბრიელ სალოსის ქუჩაზე მიმდინარე სპეცოპერაციის გაშუქებას და შეშფოთებას გამოხატავს იმ ფაქტის გამო, რომ სამართალდამცავები ვერ უზრუნველყოფენ პერიმეტრის იმგვარად დაცვას, რომ არ გასაჯაროვებულიყო მნიშვნელოვანი დეტალები სპეცრაზმელებისა და ტექნიკის განლაგებასთან დაკავშირებით, რაც საფრთხის შემცველია როგორც სპეცოპერაციაში მონაწილე პირების, ისე ადგილობრივი მოსახლეობისა და ადგილზე მყოფი ჟურნალისტების უსაფრთხოების თვალსაზრისით.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მოსაზრება საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის საკანონმდებლო ცვლილებების ინიციატივაზე

 

კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ (GNCC) საზოგადოებას საკანონმდებლო ცვლილებები რამდენიმე მიმართულებით შესთავაზა. საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის შეშფოთებას იწვევს „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონის მე-14 და 59¹-ე მუხლებში გათვალიწინებული ცვლილებები, რომლის მიხედვითაც თვითრეგულირებიდან რეგულირებაში გადადის ამავე კანონის 56-ე მუხლის შემდეგი ნაწილები:

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" ჟურნალისტმა დავით კაკულიამ და საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელმა ნოდარ მელაძემ ქარტიის მე-11 პრინციპის ის ნაწილი დაარღვიეს, რაც პლაგიატს კრძალავს.

მათ წინააღმდეგ განცხადება შემოიტანა ელისო ჯანაშიამ, ფოთში ბაზირებული ონლაინ გამოცემა tspress.ge-ს ხელმძღვანელმა, რომელიც აცხადებდა, რომ 2017 წლის 6 ოქტომბერს "რუსთავი 2-ის" საინფორმაციო გამოშვება "კურიერში" გამოყენებული კადრები ეკუთვნოდა მის გამოცემას, თუმცა მითითებული არ ყოფილა, ჩამოჭრილი იყო ლოგოც. 

იხილეთ გადაწყვეტილების სრული ვერსია

ხუთშაბათს, 16 ნოემბერს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სხდომა გაიმართება, სადაც განიხილება შემდეგი საქმეები:

• 19:00 საათი - რუსუდან ბოლქვაძე შოთა ფალავანდიშვილის წინააღმდეგ

განცხადების თანახმად, რუსუდან ბოლქვაძეს ტელეკომპანია "იბერიამ" სთხოვა ინტერვიუ ერთ-ერთ საკითხზე, რაზეც უარი განუცხადა. თუმცა ჟურნალისტმა დაითანხმა, რომ მიწოდებინა მისთვის ინფორმაცია როგორც წყაროს. მიუხედავად ამისა, მათი საუბრის ჩანაწერი ეთერში გავიდა. რუსუდან ბოლქვაძე მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტმა არაკეთილსინდისიერად მოიპოვა ინფორმაცია და გაამჟღავნა წყარო, შესაბამისად, მისი აზრით, დარღვეულია ქარტიის 1 (სიზუსტე), 4 (ინფორმაციის მოპოვების კეთილსინდისიერება) და 6 (წყაროს დაცვა).

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გაეროს ბავშვთა ფონდთან ერთად შეხვდა უმაღლესი სასწავლებლების იმ წარმომადგენლებს, რომლებიც ბავშვთა საკითხების გაშუქებას ასწავლიან სტუდენტებს. შეხვედრისას იმსჯელეს თუ როგორ შეიძლება სწავლების პროცესში გამოყენებული იყოს ქარტიის მიერ შექმნილი მასალები და მედიამონიტორინგის შედეგები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ტელეკომპანიების "იმედის", "რუსთავი 2-ისა" და "პალიტრანიუსის", აგრეთვე ონლაინ გამოცემა "აქცენტის" ჟურნალისტებმა დაარღვიეს ქარტიის მე-8 პრინციპი, რომელიც ჟურნალისტს ბავშვის ინტერესების გათვალისწინებას ავალდებულებს.

ოთხივე მედიასაშუალებამ მოამზადა მასალა რუსეთის მიერ ანექსირებულ ყირიმში არსებულ ბანაკში ქართველი მოსწავლეების მონაწილეობის შესახებ. ქარტიას მომართა ერთ-ერთი ბავშვის მშობელმა, რომელი მიიჩნევდა, რომ მასალაში ბავშვების იდენტიფიცირებით არასრულწლოვნების ინტერესი დააზიანეს.

ქარტიის საბჭომ საქმე ღია სხდომაზე განიხილა, რომელსაც ესწრებოდა განმცხადებელი. მას განცხადება ჰქონდა შემოტანილი "პირველი რადიოს" წინააღმდეგაც, რომელმაც ამავე თემაზე მოამზადა მასალა. სხდომას "პირველი რადიოს" წარმომადგენელიც დაესწრო და მხარეებს შორის შედგა მედიაცია. პირველმა რადიომ მასალიდან მოხსნა ფოტო, რომლითაც განმცხადებლის აზრით, ბავშვების ამოცნობა შესაძლებელი იყო.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით ინტერნეტგამოცემა "ინფორუსთავის" ჟურნალისტმა გიორგი ჩომახაშვილმა ქარტიის მე-11 პრინციპი დაარღვია, რომლის მიხედვითაც ჟურნალისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს პლაგიატი.

მის წინააღმდეგ ქარტიას განცხადებით მომართა ქვემო ქართლის ტელევიზიის წარმომადგენელმა გიორგი მგალობლიშვილმა სადავო იყო 2017 წლის 4 ოქტომბერს პორტალ „ინფო რუსთავის“ მიერ გამოქვეყნებული ავტოსაგზაო შემთხვევის ამსახველი ვიდეო. განცხადების თანახმად მასალა ეკუთვნის ქვემო ქართლის ტელევიზიას, პირველად სწორედ მათ გამოაქვეყნეს, რადგან შემთხვევა ტელეკომპანიის გარეთ დამაგრებული ჩართვებისთვის საჭირო კამერამ დააფიქსირა,"ინფო რუსთავმა“ კი ისე გამოაქვეყნა, რომ არ მიუთითა ავტორი.

საქმის განხილვას ესწრებოდა მხოლოდ განმცხადებელი, გიორგი ჩომახაშვილმა კი ქარტიას საკუთარი პოზიცია წერილობით აცნობა.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სამდივნომ დასაშვებად სცნო ჟურნალისტ ნინო ზაუტაშვილის განცხადება გაზეთ "ალიას" ჟურნალისტის, ნინო ლაბარტყავას წინააღმდეგ. 

სადავო მასალა ალიამ 31 ოქტომბერს გამოაქვეყნა - “ქართული მარშის” ლიდერი სანდრო ბრეგაძე აქციის დასრულების შემდეგ „ალიასთან“ ჟურნალისტ ნინო ზაუტაშვილს ამხელს. მასალაში ჰომოფობიური მარშის ერთერთი ლიდერი ანდრო ბრეგაძე საუბრობს და ამბობს ნინო ზაუტაშვილი არის "მხედრიონისდროინდელი ჟურნალისტი, რომელმაც ზვიად გამსახურდიას დამხობის შემდგომ, როდესაც მე დამიჭირეს და ზვიად გამსახურდიას სხვა მომხრეებს იჭერდნენ, ეს ქალი მათ წამებას ესწრებოდა და იყო ამ წამების უშუალო მონაწილე!"

ნინო ზაუტაშვილი მიიჩნევს, რომ მასალაში დარღვეულია ქარტიის პირველი (სიზუსტე) და მეშევიდე (დისკრიმინაცია) პრინციპები, რადგან მოცემული ბრალდებები უსაფუძვლოა და ზიანს აყენებს როგორც მის პროფესიულ კარიერას ასევე მის გადაცემას "რეალური სივრცე".

ქარტია საქმეს ღია სხდომაზე განიხილავს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ დასაშვებად სცნო ტრანსგენდერ ქალთა ცენტრის განცხადება ტელეკომპანია "იბერიის" წამყვან არჩილ გამზარდიას წინააღმდეგ. სადავო მასალა 27 ოქტომბერს გავიდა ეთერში. გადაცემა ეძღვნებოდა საქართველოს ნაკრების ვიცე კაპიტნის,  გურამ კაშიას მიერ ჰოლანდიის საფეხბურთო ჩემპიონატში ლგბტ პირთა სოლიდარობის და ძალადობის საწინააღმდეგო კამპანიაში ჩართვას და შესაბამისი სამკლაურით სტადიონზე გასვლას.

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ გადაცემა  შეიცავდა "ლგბტქი თემის მარგინალიზების და დისკრიმინაციის, ასევე საზოგადოებაში სტიგმატიზების მაპროვოცირებელ განცხადებებს", შესაბამისად დაირღვა ქარტიის მეშვიდე პრინციპი, რომელიც დისკრიმინაციას კრძალავს.

ქარტიის საბჭო საქმეს ღია სხდომაზე განიხილავს.

დაიწყო განაცხადების მიღება "ქარტიის პრიზი 2017-ის" მოსაპოვებლად. კონკურსის მიზანია პროფესიული სტანდარტების დამკვიდრების და ეთიკური ჟურნალისტიკის განვითარების ხელის შეწყობა

კონკურსი ცხადდება შემდეგ ხუთ ნომინაციაში:

• სატელევიზიო/ვიდეორეპორტაჟი
• მულტიმედია პროექტი (1 მასალა ან სერია)
• სტატია ან ნარკვევი ბეჭდურ ან ონლაინ მედიაში
• ჟურნალისტური გამოძიება
• ბავშვთა საკითხები - უპირატესობა მიენიჭება შშმ ბავშვების შესახებ მომზადებულ მასალას

პირველ ოთხ კატეგორიაში კონკურსი კვლავაც ცხადდება IREX-ის პროექტის მხარდაჭერით, ხოლო "ბავშვთა საკითხები" დაწესებულია გაეროს ბავშვთა ფონდის საქართველოს წარმომადგენლობის მიერ. გამარჯვებულებს ნომინირებული კონკურსანტებიდან და მათ მიერ წარმოდგენილი მასალებიდან შეარჩევს დამოუკიდებელი ჟიური.

პროცედურები და შერჩევის კრიტერიუმები:

• მონაწილეობის მსურველებმა უნდა წარადგინონ ჟურნალისტური პროდუქტი, რომელიც გამოქვეყნდა 2016 წლის 1 დეკემბრიდან 2017 წლის 30 ნოემბრამდე პერიოდში
• საკონკურსოდ მასალის წარდგენა შეუძლია როგორც ინდივიდუალურ ჟურნალისტს, ისე მედიასაშუალებას
• მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს ვიდეო რეპორტაჟის და მულტიმედიის შემთხვევაში  ჩანაწერი ან ბმული, სტატიის შემთხვევაში კი მისი სკანირებული ან სქრინ ვერსია.
• მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს მოკლე ავტობიოგრაფია და საკონკურსო ნაშრომის მოკლე ანოტაცია
• მონაწილეობის თითოეულ მსურველს შეუძლია ერთი საკონკურსო ნაშრომის წარდგენა ერთ ნომინაციაში, რაც ასევე მითითებული უნდა იყოს
• საკონკურსო ნაშრომი გამოქვეყნებული უნდა იყოს საქართველოში მოქმედ რომელიმე მედიასაშუალებაში
• მონაწილეობის მსურველებმა განაცხადი უნდა გამოგზავნონ შემდეგ ელექტრონულ მისამართზე: Ethicscharter@gmail.com
• ნამუშევრების მიღების ბოლო ვადაა 2017 წლის 1 დეკემბერი, 18.00 საათი.
  

ზოგადი კრიტერიუმები:

• ჟურნალისტური პროდუქტის შერჩევის მთავარი კრიტერიუმია პროფესიული და ეთიკური სტანდარტები, რასაც ეფუძნება საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია
• უპირატესობა ენიჭება ნამუშევარს, რომელიც პასუხობს ქარტიის 11 პრინციპს
• საკონკურსო ნამუშევრების თემატიკა არ არის შეზღუდული, იგი შესაძლოა ეხებოდეს საზოგადოების ცხოვრების ნებისმიერ სფეროს, თუმცა შერჩევის ამოსავალი პრინციპი იქნება ის, თუ როგორ უმკლავდება ავტორი პროფესიულ და ეთიკურ დილემებს.

მასალის შეფასებისას ყურადღება გამახვილდება შემდეგ ფაქტორებზე:

• თემის აქტუალობა/მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესი
• თხრობის სტილი და ტექნიკა/ინფორმაციის გადმოცემის ხერხების მრავალფეროვნება
• ინფორმაციის წყაროთა მრავალფეროვნება
• ინფორმაციის სიზუსტე
• ფაქტებისა და მოსაზრებების გამიჯვნა
• მხარეთა ბალანსი
• სიძულვილის ენისა და შეუფერებელი ლექსიკის უარყოფა/ გამოუყენებლობა
• სიუჟეტების და მულტიმედია პროექტის შემთხვევაში ასევე დრამატურგია, ამბის თხრობის ტექნიკა და ვიზუალური მხარე

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო 2 ნოემბერს გამართავს სხდომას, სადაც განიხილავს შემდეგ საქმეებს:

19:00 საათი - გიორგი მგალობლიშვილი გიორგი ჩომახაშვილის წინააღმდეგ