კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები მივიჩნევთ, რომ კომუნიკაციების კომისიის ინიციატივითა და დაფინანსებით სატელევიზიო რეიტინგების მთვლელ კომპანიებისათვის საერთაშორისო აუდიტის ჩატარდება სცდება მარეგულირებელი ორგანოს კომპეტენციას და კანონით მინიჭებული უფლებამოსილებების საზღვრებს.

კომისიის განცხადებით, „სატელევიზიო რეიტინგების მთვლელ კომპანიებში საერთაშორისო აუდიტის ჩატარების საჭიროება იმითაა განპირობებული, რომ დღეს საქართველოში ორი სატელევიზიო რეიტინგების მთვლელი კომპანია არსებობს, რომელთა მონაცემებიც ერთმანეთისაგან განსხვავდება. მაშინ, როდესაც საერთაშორისო პრაქტიკის მიხედვით ყველა განვითარებულ ქვეყანაში სატელევიზიო აუდიტორიას ერთი კომპანია ზომავს”.

საერთაშორისო გამოცდილებით, კომუნიკაციების კომისია და სხვა რომელიმე სახელმწიფო უწყება არ არის აღჭურვილი შესაძლებლობით თავად მოიწვიოს საერთაშორისო დამოუკიდებელი აუდიტი. ეს განსაკუთრებული უფლებამოსილება უმეტესად სატელევიზიო ბაზრის მონაწილეებს - მაუწყებელ ტელეკომპანიებსა და სარეკლამო სააგენტოებს გააჩნიათ. საუკეთესო პრაქტიკის შემთხვევაში კი, იქმნება ე.წ. "ინდუსტრიული კომიტეტი" რომელშიდაც კერძო და საზოგადოებრივ მაუწყებელთან ერთად, გამონაკლის შემთხვევებში მარეგულირებელი ორგანოც მონაწილეობს. 

მნიშვნელოვანია, რომ კომუნიკაციების კომისიამ ტენდერი უკვე გამოაცხადა. წინადადების მიღება დღეს, 14 აპრილს მთავრდება. საერთაშორისო აუდიტის შესყიდვის სავარაუდო ღირებულება 169, 697 ლარია. შესასრულებელი სამუშაოს ფინანსური ხარჯი კიდევ უფრო ბუნდოვანს ხდის კომისიის მოტივაციას არამიზნობრივად, კანონით დადგენილი უფლებამოსილების მიღმა გახარჯოს საკუთარი ბიუჯეტი.

მოვუწოდებთ კომუნიკაციების კომისიას თავი შეიკავოს ქმედებისაგან, რომელიც მედიაგარემოს დააზიანებს და გააღრმავებს ეჭვებს კომისიის საქმიანობის მიზანშეწონილობასთან დაკავშირებით.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, TV პირველსა და მთავარ არხზე გამოქვეყნებული მასალებში ქარტიის მეათე (პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა) პრინციპი დაირღვა.

ტელევიზიების წინააღმდეგ ქარტიას ნათია ფურცხვანიძემ მომართა. სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი ტელეკომპანიების ეთერში, 2021 წლის 20 მარტს გავიდა და ორივე მასალა, აცრის შემდგომ მედდის გარდაცვალების შემთხვევას ეხებოდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, რომ ტელეკომპანიებმა მედდის გარდაცვალების შემთხვევის გაშუქებისას, გარდაცვლილის ოჯახის წევრების აფექტური მდგომარეობის ჩვენებას არ ჰქონდა რაიმე განსაკუთრებული საზოგადოებრივი ინტერესი და უხეშად არღვევდა პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლიბის პრინციპს.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

ტელეკომპანია „ფორმულა“ ავრცელებს ინფორმაციას, რომ მის თანამშრომლებს თავს დაესხნენ და ფიზიკურად იძალადეს. მათი თქმით, ერთ-ერთ მათგანს ფიზიკურად გაუსწორდნენ, მეორეს კი მანქანა დაუმტვრიეს. მედიის ინფორმაციით, თავდასხმა კრიტიკულ მედიასაშუალებაში მუშაობას უკავშირდება. 

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გმობს „ფორმულას“ თანამშრომლებზე განხორციელებულ ძალადობას და მიიჩნევს, რომ მომხდარი ფაქტი სწრაფად და ეფექტიანად უნდა გამოიძიონ.

ქარტია მოუწოდებს ხელისუფლებას, დაიცვას ჟურნალისტთა უსაფრთხოება.

ბოლო პერიოდში გახშირდა ჟურნალისტთა თავდასხმის ფაქტები, რასაც არასამთავრობო სექტორი, მათ შორის ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, ერთი მხრივ, ხელისუფლების აგრესიულ რიტორიკას და, მეორე მხრივ, სამართალდამცავი უწყებების მხრიდან ჟურნალისტების თავდასხმის ფაქტებზე არასათანადო რეაგირებას უკავშირებს. 

2021 წლის 25 თებერვალს ტელეკომპანია ფორმულას წამყვანს, ვახო სანაიას და მის ოჯახს თავს დაესხნენ. ჟურნალისტის თქმით, თავდასხმის მოტივი იმ აგრესიული პროპაგანდის შედეგი იყო, რასაც ხელისუფლება კრიტიკული მედიის მიმართ ეწევა. 

2021 წლის 6 მარტს „მთავარი არხის“ ჟურნალისტს, ემა გოგოხიას მესტიის მერი დაემუქრა, მოგვიანებით კი, მედიასაშუალების გადამღებ ჯგუფს ავტომობილი დაუზიანეს.

2021 წლის 16 თებერვალს, ჭიათურის მუნიციპალიტეტის ერთ-ერთ სოფელში მედიაჰოლდინგ „კვირას“ გადამღებ ჯგუფს არაფხიზელ მდგომარეობაში მყოფი პირები თავს დაესხნენ და ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს.

აღსანიშნავია, რომ ჟურნალისტთა თავდასხმისა და ქონების დაზიანების ფაქტები კვლავ გამოუძიებელია. 

ქარტია მოუწოდებს ხელისუფლებას დროულად გამოიძიოს ჟურნალისტთა თავდასხმის, საქმიანობაში უკანონო ხელშეშლისა და ქონების დაზიანების ყველა ფაქტი. 

დღეს, 09 აპრილს გავრცელდა ინფორმაცია, ტელეკომპანია „ფორმულას“ თანამშრომლებზე თავდასხმისა და ქონების დაზიანების შესახებ. ჩვენი ინფორმაციით, თავდასხმის მოტივი კრიტიკულ მედიასაშუალებაში მუშაობაა.

მივმართავთ შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუყოვნებლივ მოხდეს სწრაფი რეაგირება თავდასხმის ფაქტებთან დაკავშირებით.

კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისთვის“ წევრი ორგნიზაციები კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ გადაწყვეტილების მიმღებ უმაღლესი რანგის პირებს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, პარლამენტის წევრებს, პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარეს გააკეთონ ღია განცხადებები მედიის მხარდაჭერის და გახშირებული თავდასხმების შესაჩერებლად. დაუყოვნებლივ მიიღონ პრევენციული ღონისძიებები მედიის წარმომადგენლების უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, მთავარი არხის, გადაცემა “პოსტ ფაქტუმის” წამყვანმა, გიორგი გაბუნიამ და ჟურნალისტმა ნანი სისვაძემ, ინფორმაციის სიზუსტის (პირველი) პრინციპი დაარღვიეს.

მის წინააღმდეგ ქარტიას შპს “ლაკა 2014”-მა მომართა. სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი ტელეკომპანიის ეთერში, 2020 წლის 27 სექტემბერს გავიდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, რომ გადაცემაში გაჟღერებული ინფორმაცია, შპს “ლაკა 2014”-სა და ამხანაგობა “მკურნალს” შორის თაღლითურ გარიგებასთან დაკავშირებით სიმართლეს არ შეესაბამებოდა.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, მთავარი არხის ჟურნალისტებმა მიხეილ სესიაშვილმა და ქეთა ციცქიშვილმა ინფორმაციის სიზუსტის (პირველი) და შესწორების (მეხუთე) პრინციპები დაარღვიეს.

მათ წინააღმდეგ ქარტიას მარინა ბრეგვაძემ მომართა.სადავო ჟურნალისტური “როგორ აყალბებს პოლიცია შაქარაშვილის საქმეს - ფოტოგრაფის შეცვლილი ჩვენებები და დამალული ზარები” ტელეკომპანიის ეთერში 2020 წლის 11 ივლისს გავიდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, გადაცემაში გაჟღერდა, რომ თითქოს მის შვილს, იაკობ ბრეგვაძეს გიორგი შაქარაშვილის გარდაცვალების ღამეს 112-ში არ დაურეკავს, რაც მხარის განმარტებით, სიმართლეს არ შეესაბამებოდა.

განმცხადებელი ასევე დავობდა ქარტიის მეშვიდე (დისკრიმინაცია) პრინციპის დარღვევაზე, მაგრამ საბჭოს ამ ნაწილზე დარღვევა არ დაუდგენია.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ონლაინ გამოცემა “factckeck.ge”-ს რედაქტორს, მალხაზ რეხვიაშვილს ქარტიის პრინციპები არ დაურღვევია.

მის წინააღმდეგ ქარტიას გიორგი ლომიძემ მომართა.სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი: “ყალბი ამბავი და სახიფათო მოწოდებები, წყალბადის ზეჟანგის COVID-19-ის, კიბოს და სხვა დაავადებების დროს სამკურნალო მიზნით გამოყენებასთან დაკავშირებით” გამოცემის ვებგვერდზე 2020 წლის 18 დეკემბერს გამოქვეყნდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, რომ სტატიაში გამოყენებული იყო მისივიდეო, რომელიც ნეგატიურად იყო შეფასებული, ისე რომ ჟურნალისტი განმარტებისთვის ვიდეოს ავტორს არ დაკავშირებია. მხარის თქმით, ინფორმაციის მსგავსი ფორმით გავრცელება მიზნად ისახავდა მის დისკრედიტაციას და ავტორიტეტის შელახვას.

მხარე ჟურნალისტს ქარტიის შემდეგი პრინციპების დარღვევას ედავებოდა:

• პირველი- ინფორმაციის სიზუსტე
• მესამე - დადასტურებული წყარო
• მეოთხე - ინფორმაციის მოპოვების კეთილსინდისიერება
• მეხუთე - შესწორება

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

დღეს, 05 აპრილს გავრცელდა ინფორმაცია, ჟურნალისტის, ბუბა ჩივაძის დაკავებისა და მისი იძულების წესით ქალაქ ქუთაისის მერიიდან გამოყვანის შესახებ . ქუთაისის მერიის შენობაში "ქუთაისი თუდეის" რედაქტორი პოლიციამ ძალის გამოყენებით დააკავა - უგონო მდგომარეობაში მყოფ ჟურნალისტს ხელბორკილები დაადო და საპატრულო პოლიციაში გადაიყვანა.

ჩვენი ინფორმაციით, ჟურნალისტი ამჟამად სამედიცინო დაწესებულებაში იმყოფება, თუმცა უცნობია მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა.

მივმართავთ შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუყოვნებლივ გაასაჯაროვოს საქმის დეტალები და მოხდეს სწრაფი რეაგირება ჟურნალისტის დაკავებისა და ჯანმრთელობის დაზიანების ფაქტთან დაკავშირებით.

კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები დაუშვებად მივიჩნევთ ინტერნეტის ხელმისაწვდომობის შეზღუდვას ნამოხვანში.

ხელისუფლებას შევახსენებთ, რომ ინტერნეტზე წვდომა და ინტერნეტით თავისუფლად სარგებლობის უფლება დაცულია საქართველოს კონსტიტუციით. ნამოხვანში მიმდინარე საპროტესტო აქციის მიმართ, მაღალი საჯარო ინტერესის ფონზე კი მიუღებელია კონსტიტუციით გარანტირებული უფლების დაუსაბუთებელი შეზღუდვა.

გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, „შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ნამოხვანში დღეს ინტერნეტკავშირიც ჩაახშო, რის გამოც პირდაპირი ჩართვის განხორციელება არ ხერხდება.

ადგილობრივების ინფორმაციით, ინტერნეტის გავრცელების ამგვარი ხარვეზი ნამოხვანში სხვა პერიოდებში არ დაფიქსირებულა. ამჯერად "ხეობაში აღიმართა საკომუნიკაციო სიგნალების ჩამხშობი აპარატურა, რაც ართულებს და ხშირად შეუძლებელს ხდის ინფორმაციის დროულად მიღებას ხეობაში მიმდინარე მოვლენების შესახებ, რაც უხეშად არღვევს როგორც შეკრებისა და მანიფესტაციის, ისე სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებებს."

მოვუწოდებთ, საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრს:

- გაკეთოს განმარტება გამოხატვის თავისუფლების უკანონო შეზღუდვის ფაქტის შესახებ

- დაუყოვნებლივ მიიღოს ზომები ინტერნეტის ხელმისაწვდომობის უზრუნველსაყოფად, რათა ნამოხვანში მყოფმა პირებმა ისარგებლონ ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების უფლებით, ჟურნალისტებს კი ჰქონდეთ სათანადო სამუშაო პირობები პროფესიული საქმიანობის შესასრულებლად.

მოვუწოდებთ კომუნიკაციების კომისიას შეისწავლოს ნამოხვანში ინტერნეტის შეფერხების საკითხი და მოგვაწოდოს ინფორმაცია ამ დროისთვის არსებულ მაჩვენებელზე.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, გაზეთ ასავალ-დასავალის ჟურნალისტმა დიტო ჩუბინიძემ ქარტიის მეშვიდე (დისკრიმინაცია) პრინციპი დაარღვია.

მის წინააღმდეგ ქარტიას “მედიის განვითარების ფონდმა” მომართა. სადავო ჟურნალისტური პროდუქტი „რატომ არ აბრუნებს აზერბაიჯანი დავითგარეჯს?“ გაზეთის 2021 წლის 8-14 თებერვლის ნომერში გამოქვეყნდა.

განმცხადებელი განმარტავდა, რომ გამოქვეყნებულ სტატიაში აზერბაიჯანელი განისაზღვრა, როგორც თათარი და დამპყრობელი. ტექსტში მოხსენიებულია ნეგატიური კონტექსტით. მისი თქმით, აზერბაიჯანელი ერის მსგავსი ფორმით წარმოჩენა იყო დისკრიმინაციული, აღვივებდა ქსენოფობიას და ანტიაზერბაიჯანულ განწყობებს.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები მიიჩნევენ, რომ დაუყოვნებლივ უნდა დაიწყოს მედიის მარეგულირებელი სამართლებრივი დოკუმენტების ცვლილებების პროცესი.

მედიაკოალიცია საჯაროდ მოუწოდებს შესაბამის აქტორებს (საქართველოს პარლამენტი, საქართველოს მთავრობა და კომუნიკაციების კომისია) წარმოადგინონ ხედვა ვენეციის კომისიის რეკომენდაციების შესასრულებლად.

2021 წლის 22 მარტს ხელმისაწვდომი გახდა ვენეციის კომისიის და ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებათა და კანონის უზენაესობის გენერალური დირექტორატის ერთობლივი დასკვნა. 

„ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ და „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონების ცვლილებების თაობაზე. ამ დრომდე არ გაკეთებულა საპასუხო განცხადებები კრიტიკული რეკომენდაციების გათვალისწინების ვადებსა და პროცედურებზე.

კოალიცია “მედიის ადვოკატირებისათვის” წევრი ორგანიზაციების შეფასებით, მედიის თავისუფლება, ბოლო წლებში მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებებით, არაერთხელ დადგა რისკის ქვეშ. თუმცა ადგილობრივი სამოქალაქო საზოგადოების მცდელობა არ აღმოჩნდა საკმარისი უარყოფითი ტენდენციების შესაჩერებლად. შესაბამისად, კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია, ვენეციის კომისიის მითითებების ფონზე, სახელმწიფომ აღიაროს მედიის თავისუფლების როლი დემოკრატიული საზოგადოების ფორმირებაში და შეიქმნას კანონით დადგენილ მკაფიო გარანტიები გამოხატვის თავისუფლებით დამოუკიდებლად სარგებლობის მიზნით. მათ შორის:

- „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ საქართველოს კანონი - შეიცვალოს 11 (1) მუხლის და 46 (1) მუხლის დეფინიცია;

- “მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონი - გაძლიერდეს თვითრეგულირების ორგანოს მუშაობისათვის საჭირო მექანიზმები;

- „რეკლამის შესახებ“ საქართველოს კანონი - საქართველომ სარეკლამო ბაზრის რყევებიდან გამომდინარე, გადახედოს საზოგადოებრივი მაუწყებლებში რეკლამის დაშვების გადაწყვეტილებას;

- „ბავშვთა კოდექსი“ - გადაიხედოს დადგენილი რეგულაციები და დაიწყოს თვითრეგულირების ორგანოს ფუნქციების აღდგენა;

- ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გაზრდა ( FOI კანონმდებლობა);

- აუდიოვიზუალური ჩარჩო ხელშეკრულების იმპლემენტაცია;

- ჟურნალისტთა დარღვეული უფლებების აღდგენა, ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელშეშლის და მედიის წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულების გამოძიების სტიმულირება;

- შეწყდეს მედიის წარმომადგენლების წინააღმდეგ წამოწყებული პოლიტიკურად მოტივირებული საქმეები;

- შეიცვალოს სასამართლოში ფოტო, ვიდეო და აუდიო გადაღების წესები.

კოალიცია “მედიის ადვოკატირებისათვის” წევრი ორგანიზაციები ვენეციის კომისიის დასკვნისა და საერთაშორისო პასუხისმგებლობის გათვალისწინებით, კიდევ ერთხელ მოუწოდებენ გადაწყვეტილების მიმღებ უმაღლესი რანგის პირებს, საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, პარლამენტის წევრებს, პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარეს:

- შეწყვიტონ აგრესიული რიტორიკა და სიძულვილის წახალისება მედიის წარმომადგენლების მიმართ;

- შეწყვიტონ კრიტიკული მედიის ბოიკოტი და აღადგინონ მედიასთან საქმიანი ურთიერთობის რეჟიმი;

- შეწყვიტონ კომუნიკაციების კომისიის გამოყენება პოლიტიკური მიზნით.

კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები კვლავაც გამოხატავენ მზაობას კომპეტენციის ფარგლებში მიიღონ აქტიური მონაწილეობა საკანონმდებლო ჩარჩოს დახვეწისა და მედიაგარემოს გაუმჯობესების პროცესში.

მედიაკოალიციის ხედვას - „რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს ვენეციის კომისიის დასკვნამ მედიაგარემოზე საქართველოში“ შეგიძლიათ გაეცნოთ აქ.