საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო უსფ “ბრიტანია ქონსთრაქშენ”-ის განცხადება ტელეკომპანია “მთავარი არხის” ჟურნალისტის მაკა ჩიხლაძის წინააღმდეგ.

სადავო სიუჟეტი ტელეკომპანიის ეთერში 2020 წლის 27 მარტს გავიდა და ის საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ უსფ „ბრიტანია ქონსთრაქშენთან“ გაფორმებულ ხელშეკრულებასა და ქ. თბილისში, გულუას ქ.#8-ში მდებარე შენობის რემონტს ეხებოდა.

განმცხადებლის განმარტებით ჟურნალისტმა დამალა სწორი ინფორმაცია, მის ხელთ არსებული ფაქტები და არ მისცა შესაძლებლობა გამოთქმულ უსაფუძვლო ბრალდებებზე გაეცა შესაბამისი პასუხი, რითაც შეცდომაში შეიყვანა მაყურებელი და დაარღვია საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპები.

მხარე ასევე დავობს ქარტიის მეხუთე, შესწორების პრინციპზე.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო, ანი მეზურნიშვილის განცხადება, ტელეკომპანია “რუსთავი2”-ის, გადაცემა “ფარული კონვერტის” წამყვანის, ია ფარულავას წინააღმდეგ.

სადავო მასალა, ტელეკომპანიის ეთერში, 2020 წლის 20 აპრილს გავიდა. როგორც განმცხადებელი აღნიშნავს, ჟურნალისტის კითხვაზე “გათხოვების საიდუმლოსთან” დაკავშირებით, რესპონდენტის პასუხი იყო სტერეოტიპული. განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ გადაცემის მსგავსი ფორმით გაშვება სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენს, მითუმეტეს, რომ ქალები საქართველოში ჯერ კიდევ არიან გენდერული სტერეოტიპების მსხვერპლნი და მსგავსმა განცხადებებმა შესაძლოა წაახალისოს დისკრიმინაცია და საზოგადოებას ჩაუნერგოს აზრი, რომ ქალის არსებობის ძირითად მიზანს წარმოადგენს წარმატებული გათხოვება, საჭმლის მომზადების ცოდნა და ასე შემდეგ. აქედან გამომდინარე, მხარე მიიჩნევს, რომ დარღვეულია დისკრიმინაციის წახალისების პრინციპი.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის მეშვიდე პრინციპი.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო ა(ა)იპ”ქალთა ინიციატივების მხარდამჭერი ჯგუფისა” და ა(ა)იპ“თანასწორობის მოძრაობას” განცხადება TV პირველის ჟურნალისტის - ანა წერეთელის წინააღმდეგ.

ორივე მხარემ ქარტიას იდენტურ გადაცემაზე -“ანა წერეთელის დღის ამბები” მომართა. სადავო მასალა ტელეკომპანიის ეთერში 2020 წლის 16 აპრილს გავიდა და საერთო კოვზით ზიარების თემას ეხებოდა.

როგორც “თანასწორობის მოძრაობა”, ასევე “ქალთა ინიციაციტივების მხარდამჭერი ჯგუფი” აცხადებს, რომ გადაცემის პირდაპირ ეთერში, რესპონდენტმა, გიორგი ანდრიაძემ ფრაზით „C ჰეპატიტით უამრავი დაავადებული ადამიანი ეზიარება, შიდსით დაავადებული ადამიანიც ეზიარება. რატომ არ გადადის ეს დაავადებები?“ მცდარი და დისკრიმინაციული შინაარსის შემცველი ინფორმაცია გააჟღერა.

განმცხადებლები აღნიშნავენ, რომ ჟურნალისტმა გადაცემაშივე არ უზრუნველყო აეხსნა მაყურებლისთის, რომ აივ ინფექცია და C ჰეპატიტი არ გადადის ნერწყვით. ამით კი ხელი შეუწყო დეზინფორმაციის გავრცელებას და სტიგმის გაძლიერებას აივ დადებითი და C ჰეპატიტით დაავადებული ადამიანების მიმართ. აქედან გამომდინარე, განმცხადებლებს მიაჩნიათ, რომ დაირღვა ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე) და მეშვიდე (დისკრიმინაციის წახალისება) პრინციპი.

“თანასწორობის მოძრაობა” დამატებით დავობს მეხუთე (შესწორების) პრინციპზეც.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

2020 წლის 30 მარტის დღის მეორე ნახევარში ცნობილი გახდა, რომ ამავე წლის 31 მარტიდან 21 აპრილის ჩათვლით კომენდანტის საათი დაწესდა და 21:00 საათიდან 06:00 საათამდე აიკრძალა როგორც ქვეითად, ისე ტრანსპორტით ქალაქებში და ქვეყნის მასშტაბით გადაადგილება. შეზღუდვა შეეხო მედიასაც. სპეციალური საშვების მისაღებად მედიას წერილობით უნდა მიემართა მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურისთვის, 30 მარტის 23:30 საათამდე, ოფიციალურ მეილზე.

მედიასაშუალებების უმრავლესობამ მხოლოდ იმ თანამშრომელთა მონაცემები გააგზავნა, ვისაც კომენდანტის საათის განმავლობაში უწევდა გადაადგილება.

2020 წლის 14 აპრილს ცნობილი გახდა, რომ 15 აპრილის 21:00 საათის შემდეგ აიკრძალა ქ. თბილისის, ქ. რუსთავის, ქ. ქუთაისისა და ქ. ბათუმის მუნიციპალიტეტებში შესვლა და გასვლა. მთავრობის დადგენილებაში ხაზგასმული იყო, რომ შეზღუდვა არ ეხებოდა მედიასაშუალებების წარმომადგენლების ჟურნალისტური საქმიანობის განხორციელების მიზნით გადაადგილებას. თუმცა მათ სჭირდებათ სპეციალური საშვი, რომელიც 31 მარტიდან აღარ გაიცემა.

2020 წლის 17 აპრილის 12:00 საათიდან აიკრძალა გადაადგილება ყველა სახის მექანიკური სატრანსპორტო საშუალებით, გარდა მოტოციკლისა. აღნიშნული შეზღუდვა შეეხო მედიასაშუალებების წარმომადგენლებსაც, თუ მათ 30 მარტის 23:30 საათამდე ვერ მოასწრეს სპეციალური საშვების მოთხოვნით მთავრობის ადმინისტრაციისთვის მიმართვა.

2020 წლის 21 აპრილს დაწესებული შეზღუდვები გახანგრძლივდა. შესაბამისად, მედია ორგანიზაციები პრობლემის წინაშე აღმოჩდნენ, რადგან მთავრობის ადმინისტრაცია ვადის გასვლის გამო უარს აცხადებს სპეციალური საშვების გაცემაზე, ისევე როგორც კონკრეტული პირების ჩანაცვლებაზე. არაერთი მედიასაშუალების წარმომადგენელი აცხადებს, რომ მათ ხელი ეშლებათ პროფესიული საქმიანობის განხორციელებაში.

ქარტია ყოველთვის მოუწოდებდა ჟურნალისტებს დაეცვათ დაწესებული შეზღუდვები, თუმცა ამ შეზღუდვების პირობებში მუშაობა შეუძლებელი ხდება. წარმოუდგენლად მიგვაჩნია მედიას ეფიქრა, რომ ახალი შეზღუდვების დაწესების შემთხვევაში ვეღარ მიიღებდა სპეციალურ საშვებს.

ზემოაღნიშნულ გარემოებათა გათვალისწინებით, ქარტია მოუწოდებს მთავრობის ადმინისტრაციას:

გაითვალისწინოს გამკაცრებული შეზღუდვების პირობებში მედიასაშუალებების წინაშე წარმოშობილი პრობლემები და დამატებით გასცეს სპეციალური საშვები ჟურნალისტური საქმიანობის განხორციელების მიზნით. წინააღმდეგ შემთხვევაში მივიჩნევთ, რომ ეს არის მედიისთვის საქმიანობაში გამიზნულად ხელის შეშლა.

COVID-19-თან დაკავშირებული მითების გამოვლენა და გაქარწყლება,დეზინფორმაციის ფაქტჩექინგი, მედიაწიგნიერების უნარების გაუმჯობესება აუდიტორიისთვის - ეს იქნება ძირითადი ფოკუსი ახალი პროექტისა, რომელსაც საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია აღმოსავლეთ-დასავლეთ მართვის ინსტიტუტთან ერთად განახორციელებს (EWMI Access), სწრაფი რეაგირების საგრანტო კონკურსის “იმოქმედე ახლა” ფარგლებში.

პროექტის ფარგლებში  მომზადდება ქარდები, რომლებიც აუდიტორიას დაეხმარება განასხვავოს ერთმანეთისგან ყალბი და ნამდვილი ამბავი, არ გახდეს დეზინფორმაციისა და მანიპულაციის მსხვერპლი. ქარდების გარდა, ამავე პროექტის ფარგლებში მომზადდება ფაქტჩეკინგ სტატიები და ანიმაციური ვიდეოები. მომზადებული მასალები განთავსდება ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის პლატფორმა Mediachecker.ge-ზე, ასევე ეთნიკური უმცირესობების ენებზე მომუშავე რეგიონული მედიის პლატფორმებზეც. ინფორმაციული ქარდები ექვს ენაზე იქნება (ქართული, სომხური, აზერბაიჯანული, რუსული, აფხაზური და ოსური).

იმ პირობებში, როდესაც covid-19-თან დაკავშირებით უამრავი მასალა ვრცელდება, ძალიან მნიშვნელოვანია ერთი მხრივ საზოგადოებას ჰქონდეს სწორი ინფორმაცია და მეორე მხრივ, აუდიტორიას თავად შეეძლოს განასხვავოს ერთმანეთისგან ყალბი და ნამდვილი ამბები, შეეძლოს სანდო და არასანდო წყაროების გარჩევა.

პროექტის ფარგლებში მედიაჩეკერის გუნდმა მუშაობა უკვე დაიწყო. მოგვწერეთ ნებისმიერი ინფორმაცია, რაც ფიქრობთ, რომ შესაძლოა სანდო არ იყოს და ჩვენი ფაქტჩეკერები გადაამოწმებენ.

ჩვენი საკონტაქტო მისამართებია:

ელ-ფოსტა: info@mediachecker.ge
ასევე შეგიძლიათ დაგვიკავშირდეთ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიისა და მედიაჩეკერის სოციალურ მედიის არხებზე.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ, დასაშვებად ცნო გიორგი გოგეშვილის განცხადება, ტელეკომპანია “მთავარის” ჟურნალისტის, თამთა დოლენჯაშვილის წინააღმდეგ.  

სადავო მასალა ეთერში 4 აპრილს გავიდა და ის COVID-19-სგან დაცვის ყველაზე მაღალეფექტურ პირბადის სახეობებს ეხებოდა.

განმცხადებლის აზრით, სიუჟეტის ავტორმა ყველა მნიშვნელოვანი დეტალი გამოტოვა და სიუჟეტი გაუშვა სათაურით “Fake პირბადეები”, რამაც შექმნა არასწორი ინტერპრეტაცია და რეპუტაციული ზიანი მიაყენა კომპანიას, რითაც დაირღვა ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპი.

განმცხადებელი ასევე დაობს ქარტიის მეხუთე (შესწორება) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპების დარღვევაზე.

საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, imedinews.ge-სა და info.ge-ს სიზუსტის, წყაროს დადასტურების, შესწორების და პლაგიატის პრინციპები არ დაურღვევია.

მედიასაშუალებების წინააღმდეგ ქარტიას ბუდუ რამიშვილმა მიმართა. სადავო მასალა: “ტომ კრუზი ვენეციაში საკარანტინო სივრცეში მოათავსეს” Imedinews.ge-ზე 29 თებერვალს, ხოლო მასალა: “ლაგოდეხის სასაზღვრო-გამშვები პუნქტიდან მოქალაქეს თბილისში ბოქსირებულ განყოფილებაში გადაიყვანენ” ვებპორტალ info9.-ge-ზე, 28 თებერვალს გამოქვეყნდა.

განმცხადებელი უთითებდა, რომ ორივე მასალას დასასრულს ერთვოდა ფრაზა „მართალია თუ არა, რომ კორონავირუსმა უჰანის ლაბორატიიდან გაჟონა? ამ ბმულზე ნახეთ”, თუმცა ბმულზე ერთ შემთხვევაში, სხვა ინფორმაცია იყო მითითებული, ხოლო მეორე შემთხვევაში ბმული საერთოდ არ იყო აქტიური.

განხილვაში მონაწილეობა მიიღო მხოლოდ განმცხადებელმა. გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის გადაწყვეტილებით, ინტერნეტ გამოცემა Informacia.club-მა ქარტიის პირველი პრინციპი დაარღვია.

განცხადების ავტორმა, ლელა კაკულიამ განაცხადა, რომ სადავო მასალა, თითქოს მან იწინასწარმეტყველა, რომ “ვაკე გადარჩება, გლდანს ვერ ვხედავ” არ შეესაბამება სიმართლეს და ეს ფრაზა ავტორს არ ეკუთვნის.

გარდა პირველი პრინციპისა, მხარე დაობდა ქარტიის მესამე (დადასტურებული წყარო), მეოთხე (დოკუმენტების კეთილსინდისიერად მოპოვება), მეხუთე (შესწორება), მეშვიდე (დისკრიმინაცია) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯების) პრინციპებზე, თუმცა საბჭომ მათზე დარღვევა არ დაადგინა.

ამ საქმეზე სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის გადაწყვეტილებით, ტელეკომპანია მთავარის გადაცემა“სხვა ნანუკას” წამყვანს ქარტიის პრინციპი არ დაურღვევია.

მის წინააღმდეგ ქარტიის საბჭოს ანა გვალიამ მიმართა. სადავო გადაცემა: “ვერ არის ეს ბიჭი კარგად”- ბიჭი, რომელსაც გარშემომყოფები ამ ფრაზით ცნობენ” 11 მარტს გავიდა ეთერში და ინფექციურ საავადმყოფოში მყოფ მოქალაქეს ეხებოდა, რომელმაც ჟურნალისტებთან განაცხადა რომ მას კორონავირუსი არ დაუდასტურდა და ჯანმრთელია.

საქმის განხილვაში მონაწილეობა მიიღო, როგორც განმცხადებელმა , ასევე მოპასუხე მხარემ. საბჭომ მიიჩნია, რომ გადაცემაში ნანუკა ჟორჟოლიანის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების პრინციპი არ დარღვეულა.

ქარტიის საბჭოს სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სამდივნომ დასაშვებად სცნო ელმადდინ მამედოვის განცხადება საზოგადოებრივი მაუწყებლის წინააღმდეგ. სადავო მასალა, სათაურით „გიორგი გახარია-აშკარაა, რომ სიტუაცია მძიმდება, დაინფიცირების ტემპი უფრო და უფრო სწრაფი ხდება“ პირველი არხის აზერბაიჯანულენოვან ვერსიაში 2020 წლის 03 აპრილს განთავსდა.

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ ახალი ამბავი,რომელიც შემდეგ ითარგმნა აზერბაიჯანულ ენაზე არაზუსტი და მომხმარებლისთვის შეცდომაში შემყვანია.

მხარე მიიჩნევს, რომ დარღვეულია ქარტიის სიზუსტის, შესწორების და ფაქტის განზრახ დამახინჯების პრინციპი .

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და გადაწყვეტს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.