საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო მითების დეტექტორის ლაბორატორიის განცხადება გაზეთ “ალიას” ჟურნალისტის - მაია იასეშვილის წინააღმდეგ.

სადავო სტატია “ჩემი წამლები მათთვისაა, ვინც კოვიდ-19-ით დაინფიცირებულია და მათთვისაც, ვისაც პრევენცია სურს…”, გაზეთ “ალიას” 2020 წლის 18-24 მაისის ნომერში გამოქვეყნდა. მასალაში ავთანდილ კურდღელაშვილთან ინტერვიუა მოცემული, რომელიც ამტკიცებს, რომ მის მიერ შექმნილი პრეპარატები “კორვირანტი” და “ანტიკორი”, როგორც Covid-19-ის სამკურნალოდ, ასევე პრევენციისთვის შეიძლება გამოიყენო.

განმცხადებლის განმარტებით, COVID-19-ის სამკურნალო პრეპარატი ან საწინააღმდეგო ვაქცინა ჯერ არ არსებობს, და სტატიაში დასახელებული სამკურნალო საშუალებების გამოყენების შესახებ ინფორმაცია შეცდომაში შემყვანია მკითხველისთვის. გარდა ამისა, გაზეთი “ეყრდნობა მხოლოდ პრეპარატის შემქმნელი პირის მიერ მოწოდებულ ინფორმაციას, სტატიაში არ ჩანს ლიცენზირებულია თუ არა პრეპარატი”. მხარე თვლის, რომ დაირღვა ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე) და მესამე (წყაროს დადასტურების) პრინციპი.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო გამომძიებელ ჟურნალისტთა გაერთიანება “აი ფაქტის” განცხადება ტელეკომპანია “მთავარის” ჟურნალისტის - გიგლა თუმანიშვილის წინააღმდეგ.

სადავო სიუჟეტი 2020 წლის 28 მაისს 9 საათიან გამოშვებაში გავიდა და მეუფე ანტონის საკუთრებაში არსებულ ქონებას ეხება.

განმცხადებელი უთითებს რომ გამოშვებაში ჟურნალისტმა დაუშვა რამდენიმე ფაქტობრივი შეცდომა შემდეგ გარემოებებთან დაკავშირებით:

• რა უფლებით ჰქონდა გადაცემული მეუფე ანტონს მიწა ბაღდადში;
• რამდენ კვადრატულ რეგისტრირებულ მიწას ფლობს ვარციხეში და რას წარმოადგენს ეს ტერიტორია;
• რამდენ კვადრატულ ბინას ფლობს თბილისში;
• ვანში მეუფე ანტონის ინიციატივით გახსნილია ევროკლუბი თუ გიმნაზია

განმცხადებელი თვლის, რომ სადავო მასალაში დაირღვა ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე), მესამე (წყაროს დადასტურების) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება და პლაგიატი)პრინციპი.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ მიიღო გადაწყვეტილება შემდეგ საქმეებზე:

• ნელი უკლება თამთა დოლენჯაშვილის წინააღმდეგ;
• მამუკა ჟღენტი ნატა მახვილაძის წინააღმდეგ 

ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით თამთა დოლენჯაშვილმა ქარტიის პირველი - ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპი დარღვია.

ტელეკომპანია “მთავარზე” გასული სიუჟეტის გამო, ქარტიას ნელი უკლებამ მიმართა. სადავო მასალა ლუკა სირაძის თვითმკვლელობის ამბავს და რუსთავის მე-2 საშუალო სკოლის მასწავლებლის მიერ ამ ფაქტზე დაფიქსირებულ პიზიციას ეხება. განმცხადებელი განმარტავდა, რომ სიუჟეტში გაჟღერებული ინფორმაცია, თითქოს ლუკა სირაძის ქცევა გააკრიტიკა, სიმართლეს არ შეესაბამება.

მხარე ასევე დავობდა მესამე (წყაროს დადასტურების) და მეოთხე (ინფორმაციის მოპოვების კეთილსინდისიერი მეთოდები) პრინციპების დარღვევაზე, თუმცა საბჭომ ამ ნაწილზე დარღვევა არ დაადგინა.

იმედის ჟურნალისტის ნატა მახვილაძის წინააღმდეგ ქარტიას მამუკა ჟღენტმა მომართა. ქარტიის საბჭომ ჟურნალისტის მიერ პირველი - ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპის დარღვევა დაადგინა.

სადავო სიუჟეტი ტელეკომპანია იმედზე, საინფორმაციო გამოშვება ”ქრონიკაში” გავიდა სათაურით “ყოფილი დიპლომატის პროვოკაცია.” მხარე განმარტავდა რომ გამოშვებაში გაჟღერებული ფრაზა “მამუკა ჟღენტი ქრონიკის კითხვებს არ პასუხობს” სიმართლეს არ შეესაბამებოდა.

მხარე ასევე დავობდა მეთერთმეტე - ფაქტის განზრახ დამახინჯების პრინციპზე, თუმცა საბჭომ ამ ნაწილზე დარღვევა არ დაადგინა.

გადაწყვეტილებების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო ანა ებანოიძის და მარიამ გაბრიჩიძის განცხადება ტელეკომპანია “იმედის” წინააღმდეგ.

სადავო გადაცემა “მობილიქსი”, სათაურით “სანდრო გირგვლიანი” ტელეკომპანიის ეთერში 2020 წლის 12 მაისს გავიდა და ის სანდრო გირგვლიანის მკვლელობას, მასთან დაკავშირებულ მართლმსაჯულების აღსრულებასა და ამ ფაქტის პოლიტიკურ თუ საზოგადოებრივ ცხოვრებაზე გავლენას ეხება.

განმცხადებელი მიიჩნევს რომ ჟურნალიტურ პროდუქტში ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტის) პრინციპი დაირღვა. მისი განმარტებით, სიუჟეტში ზუსტად და ობიექტურად არ არის აღწერილი საქმის დეტალები და ინფორმაცია მოდელირებულია. მხარე უთითებს რომ გადაცემაში 2006 წლის 27 იანვრის საღამოს, კაფე „შარდენში“ განვითარებულ სიტუაცია, სატელეფონო და სოციალური ქსელის მიმოწერით ისეა აღწერილი და ისეთ შთაბეჭდილებას ქმნის მაყურებელში, თითქოს აღნიშნული რეალურად მოხდა. ამბის მძაფრი ფორმით გადმოცემა კი, კიდევ უფრო ტრაგიკულს ხდის ამბავს და ცდილობს ემოციური ზეგავლენის მოხდენას მაყურებელზე. გარდა ამისა, განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ სიუჟეტი პროპაგანდისტულია და ხელს უწყობს საქმეში მოქმედი პირების მიმართ ნეგატიური განწყობების ჩამოყალიბებას.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო მაია გელაშვილის და ნუცა მაზანაშვილის განცხადება ტელეკომპანია “მთავარის” გადაცემა “ფოსტ ფაქტუმის” წამყვანის, გიორგი გაბუნიას წინააღმდეგ.

სადავო გადაცემა “ფოსტ ფაქტუმი” ტელეკომპანიის ეთერში 2020 წლის 26 მაისს გავიდა.

განმცხადებლის განმარტებით გადაცემის მიმდინარეობისას წამყვანის მიერ გამოყენებული სიტყვები და შეფასებები ქალებისადმი მიზოგენურია. მხარის პოზიციით გიორგი გაბუნიას მიერ მონოლოგისას წარმოთქმული ფრაზა „თუ იცი, რომ გაუპატიურება გარდაუვალია, მოდუნდი და ეცადე მიიღო სიამოვნება” მნიშვნელობას უკარგავს და აუბრალოებს გაუპატიურების თემას, ასევე ეპითეტები, როგორიცაა „ბერწი“, გამოთქმა „შობე დარეჯან, შობე“ და სხვა, არის შეურაცხმყოფელი და აღრმავებს საზოგადოებაში ქალების საზოგადოებრივი როლის მიმართ არსებულ სტერეოტიპებს.

ზემოთქმულიდან გამომდინარე, განმცხადებელი თვლის, რომ დაირღვა ქარტიის მეშვიდე პრინციპი, ვინაიდან გადაცემა ხელს უწყობდა დისკრიმინაციული გარემოს შექმნას და ძალადობის მსხვერპლი ან უშვილო ქალების მიმართ ნეგატიური განწყობების კიდევ უფრო გავრცელებას.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო თამარ მამულაშვილის განცხადება ტელეკომპანია “მთავარის” ჟურნალისტის - ნათია ქოქოსაძის წინააღმდეგ.

სადავო სიუჟეტი 2020 წლის 22 მაისს 9 საათიან გამოშვებაში გავიდა და დეპუტატ დავით მათიკაშვილის მეუღლის, ნინო მამულაშვილის უვადოდ მოსამართლედ დანიშვნას ეხება.

მხარე განმარტავს, რომ გამოშვებაში ჟურნალისტმა მტკიცებით ფორმაში თქვა ფრაზა - "ქართული ოცნების მმარველობის პერიოდში ასევე მოსამართლედ დაინიშნა ნინო მამულაშვილის დაც", რითიც შეცდომაში შეიყვანა საზოგადოება და განზრახ დაამახინჯა ფაქტი, რადგან აღნიშნული სიმართლეს არ შეესაბამება. განმცხადებელი თვლის, რომ მსგავსი ფორმით ინფორმაციის გავრცელება მიზნად ისახავდა მისი ოჯახისა და სიძის (დავით მათიკაშვილის) დისკრედიტაციას, რითიც დაირღვა ქარტიის პირველი (ინფორმაციის სიზუსტე) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპი.

განმცხადებელი ჟურნალისტს წყაროს დადასტურების (მესამე) და შესწორების (მეხუთე) პრინციპის დარღვევასაც ედავება.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ირაკლი ჩიხლაძემ და შორენა ხვიჩიამ ქარტიის პირველი - ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპი დაარღვიეს.

მათ წინააღმდეგ ქარტიას ააიპ მოძრაობა “სირცხვილიამ” მიმართა. მხარე დავობდა იმედის კვირაში გასული სიუჟეტის გამო “ვინ არიან ადამიანები, რომლებიც ხალხის და ქვეყნის ზიანის ხარჯზე ძალაუფლების ხელში ჩაგდებას ცდილობენ.” განმცხადებელი განმარტავდა, რომ , ჟურნალისტურ მასალაში მოძრაობის წარმოჩენა მოხდა, როგორც "ნაციონალური მოძრაობის " მოკავშირის და ხელისუფლების რევოლუციური გზით შეცვლის მსურველის, რაც ემსახურებოდა “სირცხვილიას” დისკრედიტაციას.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო “პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისათვის” განცხადება ტელეკომპანია “მთავარის” გადაცემა “მთავარი აქცენტების” წამყვანის - ნიკა გვარამიას წინააღმდეგ.

სადავო გადაცემა “მთავარი აქცენტები” ეთერში 2020 წლის 24 მაისს გავიდა და მხარის პრეტენზია გვარამიას მონოლოგის იმ ნაწილს ეხება, როდესაც ის, ყოფილი ცოლის ცემაში ბრალდებული ნიკოლოზ ბასილაშვილის საქმის დეტალებზე საუბრობს.

“პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისათვის” განმარტებით, გარდა იმისა რომ წამყვანის მონოლოგში, ბასილაშვილის ყოფილი მეუღლის მხრიდან, შანტაჟთან დაკავშირებული ინფორმაცია ფაქტადაა გადმოცემული და სიმართლეს არ შეესაბამება, მსხვერპლი ისეა წარმოჩენილი, თითქოს მან უბიძგა ბრალდებულს ძალადობის ჩადენისკენ და ქმნის წარმოდგენას, თითქოს "ქალის გარკვეული “არასწორი” სოციალური ქცევა, მამაკაცს ანიჭებს პრივილეგიას, რომ მას ძალადობრივი მეთოდებით გაუსწორდეს."

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ ამბის ამგვარად გადმოცემა ინფორმაციის სიზუსტის დარღვევა და გენდერული ნიშნით დისკრიმინაციის წახალისებაა.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის სამდივნომ დასაშვებად ცნო ფირუზ ბოლქვაძის განცხადება ონლაინ გამოცემა “Batumelebi.ge”-ს ჟურნალისტის - ნანა კვაჭაძის წინააღმდეგ.

სადავო მასალა 2020 წლის 19 მაისს გამოქვეყნდა და ის მალხაზ რეხვიაშვილის მიერ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაში, აჭარის ტელევიზიის 8 საათიანი გამოშვების რედაქტორის, ფირუზ ბოლქვაძის წინააღმდეგ შეტანილ განცხადებას ეხება.

მხარე განმარტავს, რომ გამოქვეყნებულ სტატიაში, მტკიცებით ფორმაში და ფაქტადაა წარმოჩენილი, რომ თითქოს ფირუზ ბოლქვაძემ დაარღვია ქარტიის პრინციპები, ჟურნალისტი კი მას როგორც მხარეს არ დაუკავშირდა ამბის გადასამოწმებლად. განმცხადებელი თვლის, რომ დაირღვა, ქარტიის პირველი - ინფორმაციის სიზუსტის პრინციპი, ხოლო ვინაიდან, არაზუსტი ინფორმაციის შესწორების მიზნით ჟურნალისტისთვის მიმართვას, რეაგირება არ მოჰყოლია, ფირუზ ბოლქვაძე დავობს მეხუთე - შესწორების პრიციპზეც.

განმცხადებელი ჟურნალისტს წყაროს დადასტურების პრინციპის დარღვევასაც ედავება, მისი თქმით, ტექსტში არ არის გამიჯნული ფაქტები და მოსაზრებები და არ ჩანს ვის ან რას ეყრდნობა ინფორმაციის გავრცელებისას. მისივე განმარტებით, ჟურნალისტმა დაარღვია ქარტიის მეთერთმეტე - ფაქტის განზრახ დამახინჯების პრინციპი, მიზანი კი მისი რეპუტაციის შელახვა და პროფესიული ნიშნით დისკრედიტაცია იყო.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს და დაადგენს დაირღვა თუ არა ქარტიის პრინციპები.

განმცხადებელი ასევე სადავოდ ხდის შემდეგი პრინციპების დარღვევას:

• მე-3 - წყაროს დადასტურება;

• მე-4 - მასალის მოპოვების კეთილსინდისიერი მეთოდები;

• მე-5 არასწორი ინფორმაციის შესწორება;

• მე-7 დისკრიმინაციის წახალისება.

ქარტიის საბჭო განცხადებას ღია სხდომაზე განიხილავს.

ჩვენ, კოალიცია „მედიის ადვოკატირებისათვის“ წევრი ორგანიზაციები ვეხმიანებით TV 25 -ის საინფორმაციო სამსახურის უფროსის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციას მაუწყებლის მიმართ არათანასწორი მოპყრობის შესახებ.

2020 წლის 18 მაისს ჟურნალისტმა საჯარო განცხადება გაააკეთა, რომ აჭარის მთავრობა მათთან ბოიკოტის რეჟიმზე გადავიდა. „რამდენიმე, ერთმანეთისგან დამოუკიდებელ სანდო წყაროზე დაყრდნობით გავიგე, რომ აჭარის მთავრობის თავმჯდომარე მინისტრებს, ასევე სხვადასხვა უწყების წარმომადგენელს ჩვენთან ურთიერთობას უკრძალავს. ერთ თვეზე მეტია პრესცენტრებიდან არ გვქონდა პასუხი: თუ რის გამო ამბობდნენ უარს გადაცემაში მონაწილეობასთან დაკავშირებით. აჭარის ტელევიზია წაიღეს და ხედავთ, რაც ხდება ეთერში, ამ საკითხს შეფასების გარეშე დავტოვებ. TV 25-ს კი ქართული ოცნება ნაციონალური მოძრაობის მიერ, წლების წინ დამკვიდრებული მეთოდებით ებრძვის.“ - წერს სულხან მესხიძე.

აღსანიშნავია, რომ 2020 წლის 14 მაისს ამავე ჟურნალისტმა ჩაატარა მოკვლევა თუ რა სიხშირით არის წარმოდგენილი ადგილობრივი მთავრობა მედიაში. მის მიერ მომზადებული მასალის მიხედვით, ეჭვები TV 25 - ის მიმართ განსხვავებულ მოპყრობასთან დაკავშირებით დასტურდება.

2020 წლის 13 მაისს „გაზეთი ბათუმელების“ მიერ გავრცელებულ სტატიაში აღწერილი შემთხვევა ნათლად აჩვენებს კონფლიქტის სახეს: აჭარის მთავრობის თავმჯდომარეს TV25-ის ჟურნალისტმა ჰკითხა, „რატომ აიგნორებს ამ ტელევიზიის შეთავაზებას“, მონაწილეობა მიიღოს გადაცემაში და კონკრეტულ კითხვებს უპასუხოს.

„ჩვენ არავის ვაიგნორებთ. ამ ბრალდებასაც ვერ მივიღებთ, რომ რაღაც სამთავრობო ტელევიზიები გვყავს და მხოლოდ იქ დავდივართ. მერწმუნეთ, რომ საკმაოდ არაკეთილგანწყობილ ტელევიზიებთან და ასევე წამყვანებთან ვყოფილვარ სტუმრად,“ – აღნიშნა თორნიკე რიჟვაძემ და იქვე დასძინა, რომ როცა დრო და სურვილი ექნება, მაშინ უპასუხებს, მაგალითად, TV 25-ს.

მედიის როლი დემოკრატიული საზოგადოების განვითარებაში შეუცვლელია. ჟურნალისტების მოვალეობაა გააცნონ გადასახადის გადამხდელებს მათ მიერ დაქირავებული მოხელეების მოქმედებები და შედეგები, ეს პროცესი კი არ შეიძლება იყოს დამოკიდებული საჯარო მოხელეების სურვილზე. რადგან მედიასთან ურთიერთობა საჯარო საქმიანობის თანმდევი ატრიბუტია.

მოლოდინის საპირისპიროდ, ჩვენ მიერ მოძიებული ფაქტები მოწმობს, რომ აჭარის მთავრობას აქვს მნიშვნელოვანი ხარვეზები მედიასთან ურთიერთობაში. სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, სახელმწიფოს წარმომადგენლებმა, მაღალი პოლიტიკური თანამდებობის პირებმა თავიანთ პასუხისმგებლობასთან ერთად, აღიარონ და კრიტიკულად გაიაზრონ მედიაგარემოსათვის და მთლიანად საზოგადოებისთვის ის უარყოფითი შედეგი, რაც შესაძლოა ჟურნალისტების მიმართ დისკრიმინაციის წამახალისებელი გამონათქვამების ან ქცევების გავრცელებას მოჰყვება.

პანდემიის ფონზე საჯარო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის ერთადერთი წყარო ხშირად პოლიტიკოსები იყვნენ/არიან, ამიტომ ვფიქრობთ, მოცემული შემთხვევები TV 25-ს არახელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებს ანალოგიურ პირობებში მყოფ სხვა პირებთან შედარებით.

- მივმართავთ აჭარის მთავრობის თავმჯდომარეს, ბატონ თორნიკე რიჟვაძეს გადახედოს მედიასთან ურთიერთობის პოლიტიკას და მისცეს შესაძლებლობა ჟურნალისტებსა და მედიასაშუალებას შეასრულონ მათზე დაკისრებული პასუხისმგებლობა.

- ჩვენ ვთხოვთ ასევე საქართველოს სახალხო დამცველს შეისწავლოს აღნიშნული საქმე. რადგან მნიშვნელოვნად მიგვაჩნია საარჩევნო პერიოდის მოახლოებამდე შევამციროთ დისკრიმინაციის წახალისების ნიშნები, ხოლო პოლიტიკოსებმა მკაფიოდ გაიაზრონ თავიანთი თანაბარი მოპყრობის ვალდებულება მედიის მიმართ.