საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწვეტილებით რუსთავი 2-ის საინფორმაციო სამსახურის უფროსს, ნოდარ მელაძეს ქარტიის მეათე პრინციპი არ დაურღვევია. ეს პრინციპი ჟურნალისტს ადამიანის პირადი ცხოვრების პატივისცემას ავალდებულებს.

მის წინააღმდეგ განცხადება სალომე ბელქანიამ შემოიტანა. საქმე ეხებოდა საინფორმაციო გამოშვება "კურიერის" ეთერში გასულ სიუჟეტს -  "რატომ ხოცავთ ხალხს," - ტყიბულში გარდაცვლილი მეშახტის და დიმიტრი ქუმსიშვილს მიმართავს". მასალა ეხებოდა მეშახტეების დაღუპვას და ნაჩვენები იყო გარდაცვლილთა ახლობლები პირადი ტრაგედიის დროს. 

საქმის განხილვას მხოლოდ განმცხადებელი ესწრებოდა. საბჭო გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილს მოგვიანებით გამოაქვეყნებს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია იწყებს განაცხადების მიღებას "ქარტიის პრიზი 2018-ის" მოსაპოვებლად. ყოველწლიური კონკურსის მიზანია პროფესიული სტანდარტების დამკვიდრების და ეთიკური ჟურნალისტიკის განვითარების ხელის შეწყობა.

კონკურსი ცხადდება შემდეგ ხუთ ნომინაციაში:

• ვიდეორეპორტაჟი
• მულტიმედია პროექტი (1 მასალა ან სერია)
• სტატია ან ნარკვევი ბეჭდურ ან ონლაინ მედიაში
• ჟურნალისტური გამოძიება
• ბავშვთა საკითხები

პირველ ოთხ კატეგორიაში კონკურსი ცხადდება IREX-ის პროექტის მხარდაჭერით, ხოლო "ბავშვთა საკითხები" დაწესებულია გაეროს ბავშვთა ფონდის საქართველოს წარმომადგენლობის მიერ. 

გარდა ამისა, კამპანია „ძალა ევროპაშიას“ ფარგლებში გაიცემა „საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ სპეციალური ფულადი პრიზი 1000 ლარის ოდენობით. ამ პრიზის მფლობელი შესაძლებელია გახდეს ნებისმიერ ფორმატში მომზადებული მასალა (ან პროექტი) ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა მაგალითად:

• საქართველოს ევროინტეგრაცია;
• ევროპული ღირებულებების პოპულარიზაცია;
• ევროპული სტანდარტების დანერგვის მნიშვნელობა სხვადასხვა სფეროში;
• ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებით ნაკისრი ვალდებულებების შესრულება;
• რუსული პროპაგანდის გამოვლენა;
• საქართველოსა და ევროკავშირის სავაჭრო ურთიერთობები;

გამარჯვებულებს ნომინირებული კონკურსანტებიდან და მათ მიერ წარმოდგენილი მასალებიდან შეარჩევს დამოუკიდებელი ჟიური.

პროცედურები და შერჩევის კრიტერიუმები:

• მონაწილეობის მსურველებმა უნდა წარადგინონ ჟურნალისტური პროდუქტი, რომელიც გამოქვეყნდა 2017 წლის 1 დეკემბრიდან 2018 წლის 25 ნოემბრამდე პერიოდში.
• საკონკურსოდ მასალის წარდგენა შეუძლია როგორც ინდივიდუალურ ჟურნალისტს, ისე მედიასაშუალებას.
• მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს გამოქვეყნებული მასალის ბმული. იმ შემთხვევაში თუ საკონკურსო ნამუშევარი ინტერნეტ სივრცეში არ მოიძებნება, კონკურსანტს შეუძლია გამოგზავნოს ვიდეო რეპორტაჟის და მულტიმედიის შემთხვევაში ჩანაწერი, სტატიის შემთხვევაში კი მისი სკანირებული ან სქრინ ვერსია.
• მონაწილეობის მსურველმა უნდა შეავსოს აპლიკაცია. დამატებითი მასალები კი გამოგზავნეთ შემდეგ ელექტრონულ მისამართზე: Ethicscharter@gmail.com
• თითოეულ აპლიკანტს შეუძლია ერთი საკონკურსო ნაშრომის წარდგენა ერთ ნომინაციაში
• საკონკურსო ნაშრომი გამოქვეყნებული უნდა იყოს საქართველოში მოქმედ რომელიმე მედიასაშუალებაში
• საკონკურსო ნამუშევრების მიღების ბოლო ვადაა 2018 წლის 25 ნოემბერი. 18.00 საათი.

ზოგადი კრიტერიუმები:

• ჟურნალისტური პროდუქტის შერჩევის მთავარი კრიტერიუმია პროფესიული და ეთიკური სტანდარტები, რასაც ეფუძნება საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია
• უპირატესობა ენიჭება ნამუშევარს, რომელიც პასუხობს ქარტიის 11 პრინციპს
• ქარტიისა და საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს მიერ დაწესებული სპეციალური პრიზის გარდა საკონკურსო ნამუშევრების თემატიკა არ არის შეზღუდული, იგი შესაძლოა ეხებოდეს საზოგადოების ცხოვრების ნებისმიერ სფეროს, თუმცა შერჩევის ამოსავალი პრინციპი იქნება ის, თუ როგორ უმკლავდება ავტორი პროფესიულ და ეთიკურ დილემებს.

მასალის შეფასებისას ყურადღება გამახვილდება შემდეგ ფაქტორებზე:

• თემის აქტუალობა/მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესი
• თხრობის სტილი და ტექნიკა/ინფორმაციის გადმოცემის ხერხების მრავალფეროვნება. სიუჟეტების და მულტიმედია პროექტის შემთხვევაში ასევე დრამატურგია და ვიზუალური მხარე
• ინფორმაციის წყაროთა მრავალფეროვნება
• ინფორმაციის სიზუსტე
• ფაქტებისა და მოსაზრებების გამიჯვნა, მიუკერძოებლობა
• მხარეთა ბალანსი
• სიძულვილის ენისა და შეუფერებელი ლექსიკის უარყოფა/ გამოუყენებლობა

3 ნოემბერს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია განიხილავს შემდეგ საქმეებს:

• 12:00 საათი - ფეხბურთის ფედერაცია ipress.geს ჟურნალისტის, მაგდა კლდიაშვილის წინააღმდეგ

მასალა გამოქვეყნდა სათაურით "სფფ-მ ირლანდიასთან თამაშის უსაფრთხოებისთვის 73 725 ლარი დახარჯა". სტატია ეხება საქართველოსა და ირლანდიის საფეხბურთო ნაკრების შეხვედრის ორგანიზებისთვის დახარულ თანხას. 

სადავო პრინციპები: პირველი (სიზუსტე), მესამე (ინფორმაციის მიჩქმალვა) და მეთერთმეტე (ფაქტს განზრახ დამახინჯება).

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს სამდივნომ დასაშვებად სცნო ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" გენერალური დირექტორის, ნიკა გვარამიას განცხადება საზოგადოებრივი მაუწყებლის წამყვანის, გიორგი გვიმრაძის წინააღმდეგ.

საქმე ეხება 24 ოქტომბერს საზოგადოებრივ მაუწყებელზე გასულ წინასაარჩევნო დებატებს, რომელსაც გიორგი გვიმრაძე უძვღებოდა. ის ამავე დროს არის ახალი და მიმდინარე ამბების ბლოკის ხელმძღვანელი. კითხვის დასმისას მან ნიკა გვარამია მოიხსენია როგორც საპრეზიდენტო კანდიდატ გრიგოლ ვაშაძის მხარდამჭერი. ქარტიისთვის გაგზავნილ განცხადებაში ნიკა გვარამია აღნიშნავს, რომ არასდროს დაუფიქსირებია ვაშაძის მიმართ მხარდაჭერა. შესაბამისად, ის მიიჩნევს, რომ გიორგი გვიმრაძემ დაარღვია ქარტიის პირველი (სიზუსტე) და მეხუთე (შესწორება) პრინციპები.

ქარტიის საბჭო საქმეს ღია სხდომაზე განიხილავს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია და გაეროს ბავშვთა ფონდი (UNICEF) იწვევს მოსწავლეებს სემინარში მონაწილეობის მისაღებად - “მედიაწიგნიერება და კრიტიკული აზროვნება”.

ორდღიანი სემინარი გაიმართება 17-18 ნოემბერს, თბილისში, განათლების მულტიმედია ცენტრში. პრაქტიკულ ტრენინგებში მონაწილეობის მიღება შეუძლიათ XI და XII კლასების მოსწავლეებს.

სემინარი იმართება ქარტიისა და გაეროს ბავშვთა ფონდის ერთობლივი პროექტის, “ბავშვთა საკითხების გაშუქება - კონტენტ ანალიზი და მედიაწიგნიერება” ფარგლებში.

სემინარის მიზანია დაეხმაროს ახალგაზრდებს გახდნენ მედიაწიგნიერები, კრიტიკულად მოაზროვნენი, რათა შეძლონ იმის ინტერპრეტაცია და გააზრება, რასაც ხედავენ, კითხულობენ და ისმენენ. სემინარი დაეხმარება ახალგაზრდებს აიმაღლონ ცოდნის დონე მასობრივი კომუნიკაციის და ახალი ტექნოლოგიების შესახებ, გააძლიერებს მათ უნარს კრიტიკულად გაანალიზონ, თუ რა კავშირი არსებობს მედიას, აუდიტორიასა და ინფორმაციას შორის.

პრაქტიკული სავარჯიშოების შესრულებით მონაწილეები შეძლებენ დაინახონ:

• როგორ ანიჭებს ადამიანი სხვადასხვა მნიშვნელობას მოვლენას, საკითხს, მონაცემს თუ ინფორმაციას და ყალიბდება სტერეოტიპები, ხდება მანიპულაცია.
• როგორ იცვლება ტექნოლოგიების განვითარებასთან ერთად მედია და მისი ურთიერთკავშირი აუდიტორიასთან.
• რა გავლენა აქვს სურათებს მოვლენათა აღქმისას, როგორ შეიძლება ფოტოები იქნას გამოყენებული მანიპულაციისთვის და როგორ ცვლის კონტექსტი, დრო, ადგილი, სოციალური გარემო ერთი და იმავე კადრის აღქმას.

სემინარს გაუძღვებიან:

• ნინო ჯაფიაშვილი, „რადიო თავისუფლების“ თბილისის ბიუროს ხელმძღვანელი;
• ნათია კუპრაშვილი, ჟურნალისტიკის რესურს ცენტრის აღმასრულებელი დირექტორი;
• ნინო დანელია, ილიას უნივერსიტეტის პროფესორი

სემინარში მონაწილეობის მსურველებმა 10 ნოემბრამდე შეავსეთ აპლიკაცია

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია შინაგან საქმეთა სამინისტროსგან და მთავარი პროკურატურისგან ითხოვს, დაუყოვნებლივ გამოიძიონ 2018 წლის 10 ოქტომბერს ხაშურის მუნიციპალიტეტში ტელეკომპანია "რუსთავი 2"-ის ჟურნალისტებზე თავდასხმის, ძალადობისა და პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტი.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ დასაშვებდ სცნო შპს "ამს ეარლაინზის" განცხადება "რუსთავი 2-ის" ჟურნალისტების, მიშა სესიაშვილისა და ეკა ბუცხრიკიძის წინააღმდეგ.  სადავო სიუჟეტი სახელწოდებით "კორუფციული გარიგება ქუმსიშვილის მონაწილეობით?" გადაცემა "P.S.-ის" ეთერში 30 სექტემბერს გავიდა და ეხებოდა ქართული ავიაციის სავარაუდო გამოყენებას ფულის გათეთრების პროცესში. სიუჟეტში ნახსენები იყო განმცხადებელი კომპანია "ამს ეარლაინზიც".

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ "რუსთავი 2-მა" არაზუსტი ინფორმაცია მიაწოდა აუდიტორიას, მიჩქმალა მნიშვნელოვანი დეტალები და ფაქტები დაამახინჯა. შესაბამისად მათი აზრით, დარღვეულია ქარტიის შემდეგი პრინციპები: პირველი (სიზუსტე), მესამე (მიჩქმალვა) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება).

ქარტიის საბჭო საქმეს ღია სხდომაზე განიხილავს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ დასაშვებად სცნო ორგანიზაციის "პარტნიორობა ადამიანის უფლებებისთვის" (PHR) განცხადება ტელეკომპანია "რუსთავის 2-ის" ჟურნალისტის, მარიამ გაფრინდაშვილის წინააღმდეგ. 

სადავო გახდა 25 წლის გოგოს მკვლელობის საქმეზე მომზადებული სიუჟეტი, სადაც ნაჩვენებია 6 წლის ბავშვის მიერ სასამართლოსთვის მიცემული ჩვენება დედის მკვლელობის შესახებ. განმცხადებელი მიიჩნევს, ბავშვის საუკეთესო ინტერესი დარღვეულია, ვინაიდან შეიცავს პირადი ცხოვრების მძიმე დეტალებს, "გავრცელებულ სიუჟეტზე წვდომა აქვს ნებისმიერ პირს, ნებისმიერ დროს, მათ შორის თავად სისხლის სამართლის საქმეში მონაწილე არასრულწლოვანს, აღნიშნული გარემოება ქმნის მოწმე ბავშვებისთვის განმეორებითი ტრავმისა და სტრესის მუდმივობის საფუძველს", - აღნიშნულია განცხადებაში და იქვე ნათქვამია, რომ ამ სიუჟეტით მოწმე ბავშვის იდენტიფიცირება შესაძლებელია. შესაბამისად PHR-ის აზრით, დარღვეული ქარტიის მერვე (ბავშვის ინტერესი) და მეათე (პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა) პრინციპები. 

ქარტიის საბჭო განხილვის შემდეგ მიიღებს გადაწყვეტილებას დაირღვა თუ არა ეთიკური სტანდარტები სადავო სიუჟეტში.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს გადაწყვეტილებით, ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ის" ჟურნალისტებს, ეკა გაგუასა და მიხეილ სესიაშვილს ქარტიის პრინციპი არ დაურღვევიათ.

მათ წინააღმდეგ ქარტიას ცოტნე მუსელიანმა მიმართა. ის მიიჩნევდა რომ  სვანეთში მცხოვრები ერთ-ერთი ოჯახის შესახებ მომზადებულ სიუჟეტში ქარტიის შემდეგი პრინციპები დაირღვა: პირველი (სიზუსტე), მესამე (მიჩქმალვა), მერვე (ბავშვებთა ინტერესები) და მეთერთმეტე (ფაქტის განზრახ დამახინჯება) პრინციპი. სადავო სიუჟეტის თანახმად, მამას საკუთარი შვილები 8 წლის განმავლობაში სახლში ჰყავდა გამოკეტილი. 

ცოტნე მუსელიანმა ამავე თემაზე მომზადებულ კიდევ ერთ მასალასთან დაკავშირებითაც შემოიტანა განცხადება. ამ საქმეში მოპასუხედ მხოლოდ ეკა გაგუა განისაზღვრა. ეთიკური პრინციპების დარღვევა არც ამ შემთხვევაში დადგინდა.

ქარტიის საბჭო საქმე 21 ივლისს განიხილა, თუმცა გადაწყვეტილება არ მიუღია და განმცხადებელს დამატებით მასალების წარმოდგენა დაავალა. განსაზღვრულ დროში დამატებითი მტკიცებულებები წარმოდგენილი არ ყოფილა.

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ გორში ორი განცხადება განიხილა ტელეკომაპნია "თრიალეთის" ჟურნალისტის, მალხაზ მიქელაძის წინააღმდეგ. 

პირველ განცხადებაში სადავო იყო მის მიერ მომზადებულ სიუჟეტი ტელეკომპანია "დიასთან" საბიუჯეტო ორგანიზაციების მიერ გაფორმებული ხელშეკრულებების შესახებ.  მალხაზ მიქელაძის წინააღმდეგ განცხადება "დიას" დირექტორმა მაია ტატულაშვილმა შემოიტანა.  ის მიიჩნევდა, რომ ჟურნალისტმა არასწორი ინფორმაცია განზრახ გაავრცელა და მნიშვნელოვანი დეტალები მიჩქმალა. საბჭომ განხილვის შემდეგ მიიჩნია, რომ დარღვეული იყო ქარტიის პირველი (სიზუსტე), მესამე (მიჩქმალვა) და მეთერთმეტე (განზრახ დამახინჯება).

მეორე სადავო მასალა ეხებოდა გორის პანთეონში სასაფლაოების გაყიდვას. განმცხადებელი, ნოდარ მეტრეველი, რომელიც სიუჟეტში ფიგურირებდა, მიიჩნევდა, რომ არასწორი ინფორმაცია გაავრცელა ჟურნალსიტმა. ქარტიის საბჭომ მიიჩნია, რომ ამ სიუჟეტი დაირღვა მხოლოდ პირველი პრინციპი, მესამე და მეთერთმეტე არ დარღვეულა. 

გადაწყვეტილების სამოტივაციო ნაწილი მოგვიანებით გამოქვეყნდება.

25 სექტემბერს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭო სხდომას გამართავს გორში და განიხილავს ორ განცხადებას, რომელიც ადგილობრივი ტელევიზიის, "თრიალეთის" ჟურნალისტის, მალხაზ მიქელაძის წინააღმდეგ შემოვიდა.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ ტელეკომპანია "იმედის" თვითრეგულირების ორგანოს მიმართა საჩივრით 2018 წლის 13 სექტემბერს საინფორმაციო გამოშვება "ქრონიკაში" გასული სიუჟეტის გამო. სადავო მასალა ეძღვნებოდა ქარტიის საბჭოს მიერ “იმედის” ჟურნალისტების, ლევან ჯავახიშვილისა და ნატა ქაჯაიას წინააღმდეგ განხილულ განცხადებას. მათ წინააღმდეგ ქარტიას მიმართა გიორგი ვაშაძემ, საპრეზიდენტო კანდიდატის, გიორგი ვაშაძის საარჩევნო შტაბის უფროსმა. ქარტიამ საქმე 12 სექტემბერს განიხილა. საქმის განხილვას მხოლოდ განმაცხადებელი ესწრებოდა, მოპასუხე ჟურნალისტებმა ქარტიასთან არ ითანამშრომლეს. საბჭომ განხილვის შემდეგ დაადგინა, რომ ნატა ქაჯაიამ და ლევან ჯავახშვილმა ქარტიის პრინციპები დაარღვიეს. 

მეორე დღეს "იმედის" ეთერში ამ თემაზე სიუჟეტი გავიდა. საბჭო მიიჩნევს, რომ ეს სიუჟეტი შეიცავს ბევრ ფაქტობრივ უზუსტობას, არის მანიპულაციური, შეცდომაში შეჰყავს აუდიტორია. ამასთან, მიკერძოებულია, არ არის გამიჯნული ერთმანეთისგან ფაქტები და წამყვანის, ჟურნალისტის შეფასებები, ვარაუდები და წარმოდგენები. მიჩქმალულია არსებითი დეტალები. ეს კი ლახავს საზოგადოების უფლებას, მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია  ქარტიაში წარმართული განხილვის შესახებ. მიკერძოებულობის განცდას კიდევ უფრო ამყარებს ისიც, რომ სიუჟეტი ამავე ტელეკომპანიას ეხება და მის ავტორს ნათესაური კავშირი აქვს ქარტიაში განხილული სიუჟეტის ავტორთან.

შესაბამისად, ქარტიის საბჭო მიიჩნევს, რომ დარღვეულია მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის რამდენიმე მუხლი (მე-12, მე-3, მე-15, მე-16, მე-18 და 30-ე), რომელიც მაუწყებელს ავალდებულებს ჯეროვანი სიზუსტის დაცვას, მიუკერძოებლად გაშუქებას და ინტერესთა კონფლიქტის თავიდან არიდებას. 

იხილეთ "იმედში" წარდგენილი საჩივარი
ასევე ქარტიის გადაწყვეტილება საქმეზე "გიორგი ვაშაძე ნატა ქაჯაიასა და ლევან ჯავახიშვილის წინააღმდეგ"

სადავო სიუჟეტი